تبیین جایگاه روش های اثباتی و فرااثباتی در مطالعات جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک

  • سال انتشار: 1389
  • محل انتشار: پژوهش های جغرافیای انسانی، دوره: 42، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JHGR-42-2_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 40
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

رسول افضلی

استادیار دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران

وحید کیانی

کارشناس ارشد جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران

چکیده

بسیاری از مسائل مهم جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک، اساسا روش شناسان هاند. موضوعات رو ششناختی در ابتدا در دهه ۵۰ و ۶۰ با تحول رفتارگرایی در علوم سیاسی و روابط بی نالملل، به جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک نیز وارد شد و بسیاری از پژوهشگران جغرافیای سیاسی و ژئوپ لیتیک، تلاش کردند تا روش های علمی را در جغرافیای سیاسی به کار بگیرند . این امر واکنش مدافعان رهیاف ت های سنتی یا کلاسیک را موجب شد . در نتیجه، رو ش های دیگر ملهم از علم یا اثبات گرایی، مانند انتخاب عقلی و تجزیه و تحلیل ساختاری، توسعه یافت . این امر به نوبه خود روش های دیگر فرااثبا ت گرایی و از جمله نظریه های انتقادی و پسامدرنیسم را سبب گردی د . این تحقیق تقسیم اساسی بین دو گروه از محققان روش های اثباتی و فرااثباتی را مورد مطالعه قرار داده است : ۱- آن دسته از پژوهشگران جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک که معتقدند روش پوزیتی ویستی می تواند برای تشریح علمی جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک به کار رود؛ و ۲- آن دسته از پژوهشگران جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک که تصور می کنند این امر ناشدنی است و آنچه در پژوهش های جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک م ی توان بدان دست یافت . از لحاظ پژوهشی، تفسیر پدیده ها در قالب روش های فرااثبات گرایی است . از این رو تحقیق حاضر صرفا به ماهیت و جایگاه این روش ها در مطالعات جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک پرداخته است و قصد سوق دادن پژوهشگران و اندیشمندان این رشته را به سوی روش خاصی مدنظر قرار نداده است . بلکه هدف اصلی این است ک ه اگر در تحقیقی از روش اثباتی یا فرااثباتی استفاده شده است، پژوهشگر باید از چه اصول و معیارهایی پیروی کند تا مطالع های روشمند انجام داده باشد.

کلیدواژه ها

اثبا تگرایی, جغرافیای سیاسی, ژئوپلیتیک, فرااثبا تگرایی, نظری ههای انتقادی.

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.