مطالعه روابط بین صفات مورفولوژیک، زراعی و کیفی در توده های اسپرس (Onobrychis viciifolia Scop)

تحقیق حاضر به منظور بهره گیری از روش های تجزیه و تحلیل چندمتغیره در بررسی تنوع ژنتیکی، تشخیص روابط بین صفات (مورفولوژیک، زراعی و کیفی) و تعیین صفات سهیم در توجیه تنوع عملکرد توده های اسپرس بومی به اجرا درآمد. تعداد ۱۰توده اسپرس در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه صنعتی اصفهان مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که همبستگی عملکرد علوفه خشک با صفات عملکرد علوفه تر، درصد ماده خشک، درصد فیبر خام، درصد ساقه و تعداد ساقه در واحد سطح مثبت و با درصد برگ، درصد پروتئین خام، تعداد روز تا ۵۰ درصد سبز شدن و گلدهی منفی و معنی دار بود. همبستگی ارتفاع بوته با عملکرد علوفه معنی دار نبود ولی ارتفاع بوته با تعداد ساقه در بوته (به عنوان یکی از اجزای عملکرد) همبستگی معنی داری را دارا بود. تجزیه به عامل ها، برای کلیه صفات، پنج عامل پنهانی را مشخص نمود که بیش از ۸۰ درصد از تنوع موجود را توجیه نمودند و به ترتیب، عامل کیفیت علوفه، حجم بوته، اجزای عملکرد بوته، توان پنجه دهی و سرعت سبزشدن نام گذاری گردیدند. بر مبنای نتایج رگرسیون گام به گام، صفات درصد ساقه در ماده خشک، ارتفاع بوته، روز تا سبزشدن و تعداد شاخه فرعی بیشترین تنوع عملکرد علوفه را توجیه نمودند و می توانند به عنوان یک شاخص در گزینش قابل توصیه باشند. نتایج در انطباق با یافته های سایر محققان حاکی از سودمندی کاربرد روش های آماری چندمتغیره مذکور در بررسی روابط بین متغیرهای مختلف کمی و کیفی در اسپرس می باشد.

کلیدواژه ها:

اسپرس ، کیفیت علوفه ، همبستگی ، تجزیه رگرسیون ، تجزیه به عامل ها