با این فرض که تمام شرایط گیاهی و محیطی مناسب باشند، به دست آوردن شرایط مطلوب مستلزم تنظیم تراکم در واحد سطح و افزایش کارآیی مصرف نور می باشد. بنابراین به منظور بررسی خصوصیات فنولوژیکی و فیزیولوژیکی سه هیبرید زودرس، متوسط رس و دیررس ذرت در ۷ تراکم مختلف، آزمایشی در سال زراعی ۱۳۸۵ در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. تیپ های رشدی شامل ۱V= رقم دیررس (۷۰۴)، ۲V= رقم متوسط رس (۵۰۴) و ۳V= رقم زودرس (۲۶۰) در ۷ تراکم ۳۰=۱D، ۵۰=۲D، ۷۰=۳D، ۹۰=۴D، ۱۱۰=۵D، ۱۳۰=۶D و ۱۵۰=۷D هزار بوته در هکتار در آزمایشی به صورت طرح کرت های نواری در سه تکرار اجرا شد. نتایج آزمایش نشان داد که فاکتور تراکم اثر معنی داری بر طول دوره رشد گیاه و اثر متفاوتی بر روند تولید ماده خشک، شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول، سرعت جذب خالص و دوام سطح برگ داشت. رسیدن به شاخص های مطلوب برای رقم دیررس در تراکم ۳D، برای رقم متوسط رس در تراکم ۴D و برای رقم زودرس در تراکم ۵D به دست آمد. با افزایش تراکم شاخص سطح برگ، میزان کارآیی مصرف نور و ماده خشک افزایش یافت. در تراکم های بالاتر از حد مطلوب فاصله زمانی بین گرده افشانی و کاکل دهی افزایش یافت ولی طول دوره رشد در گیاه کاهش یافت. این بررسی نشان داد که شاخص های فنولوژیکی و فیزیولوژیکی مطلوب به تیپ رشد گیاه، تراکم و کارآیی مصرف نور بستگی دارد. به طوری که برای رقم دیررس با طول دوره رشد بیش تر می توان تراکم را کم تر در نظر گرفت و برای رقم متوسط رس و زودرس، تراکم را افزایش داد.

تابش, تراکم, ذرت, شاخص های فنولوژیکی و فیزیولوژیکی, طول دوره رشد