تاثیر ملاتونین بر برخی ویژگی های فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی گشنیز (Coriandrum sativum L.) و شوید (Anethum graveolens L.) تحت شرایط تنش شوری
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: مجله علوم باغبانی، دوره: 37، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_JHSUM-37-2_019
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 83
نویسندگان
دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه زیست شناسی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.
گروه زیست شناسی- دانشکده علوم پایه- دانشگاه ایلام
استادیار، گروه علوم باغبانی، دانشگاه ایلام
چکیده
دو گونه دارویی گشنیز (Coriandrum sativum L.) و شوید (Anethum graveolens L.) گیاهانی علفی و یکساله از خانواده چتریان هستند که کاربردهای متعددی در صنایع دارویی و غذایی دارند. ملاتونین در گیاهان بهعنوان محرک زیستی یا مولکول تحریککننده رشد مورد ارزیابی قرار گرفته است و موجب افزایش تحمل به تنشهای زنده و غیرزنده و بهبود رشد و توسعه گیاه میشود. این پژوهش در قالب آزمایشی فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام در سال ۱۴۰۰ انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل پنج سطح شوری (صفر، ۴۰، ۸۰، ۱۲۰ و ۱۶۰ میلیمولار) و دو سطح محلولپاشی برگی ملاتونین (صفر و ۱۰۰ میکرومولار) است. مقایسه میانگین دادهها نشان داد که با افزایش سطح تنش شوری کاهش معنیداری در سطح احتمال ۵ درصد در پارامترهای اندازهگیری شده در دو گیاه گشنیز و شوید مشاهده شده است. با این حال، کاربرد ملاتونین سبب کاهش اثرات منفی تنش شوری در دو گیاه شده است، بهطوریکه در سطح شوری ۱۶۰ میلیمولار کلرید سدیم کاربرد ملاتونین به ترتیب سبب افزایش ۶ و ۶۱/۳ برابری وزن تر و خشک شاخساره گیاه گشنیز شده است. نتایج حاصل از تجزیه واریانس دادهها نشان داد که ملاتونین اثر معنیداری در سطح احتمال ۱ و ۵ درصد بر روی همه پارامترهای مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی اندازهگیری شده در هر دو گیاه دارد. گونه، تنش شوری، ملاتونین و اثرات متقابل آنها دارای تاثیر معنیداری در سطح احتمال ۱ درصد بر روی میزان پرولین و فنل کل بوده است. نتایج نشان داد که با افزایش سطح شوری میزان پروتئین کل در هر دو گیاه گشنیز و شوید کاهش یافته است، ولی میزان این کاهش در نمونههایی که تحت تیمار ملاتونین قرار گرفته بودند کمتر میباشد. در گیاه گشنیز میزان کاهش پروتئین کل در سطح شوری ۱۶۰ میلیمولار نسبت به شاهد ۳۱/۴۲ درصد میباشد ولی این کاهش در نمونههایی که تحت تیمار ملاتونین قرار گرفتند ۹/۲۸ درصد بود. بهطورکلی میتوان گفت که کاربرد خارجی ملاتونین سبب تعدیل اثرات منفی تنش شوری شده و بنابراین میتوان از ملاتونین جهت بهبود رشد گیاهان تحت تنش استفاده کرد.کلیدواژه ها
پروتئین کل, پرولین, رنگیزه های کلروفیل, فنل کلاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.