بررسی اثر کود زیستی و اسید سالیسیلیک بر صفات کمی و کیفی مرزه تابستانه (Satureja hortensis L.) در شرایط تنش خشکی
عنوان مقاله: بررسی اثر کود زیستی و اسید سالیسیلیک بر صفات کمی و کیفی مرزه تابستانه (Satureja hortensis L.) در شرایط تنش خشکی
شناسه ملی مقاله: JR_JHSUM-37-1_020
منتشر شده در در سال 1402
شناسه ملی مقاله: JR_JHSUM-37-1_020
منتشر شده در در سال 1402
مشخصات نویسندگان مقاله:
محمود قجاوند - دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین-پیشوا
پورنگ کسرایی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین-پیشوا
حمیدرضا توحیدی مقدم - دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین-پیشوا
محمد ناصری - دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین-پیشوا
حمید لاریجانی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین-پیشوا
خلاصه مقاله:
محمود قجاوند - دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین-پیشوا
پورنگ کسرایی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین-پیشوا
حمیدرضا توحیدی مقدم - دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین-پیشوا
محمد ناصری - دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین-پیشوا
حمید لاریجانی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین-پیشوا
مرزه تابستانی (Satureja hortensis L.) از گیاهان بومی ایران است که در طب سنتی بهعنوان داوری محرک، ضد نفخ، خلطآور، مقوی معده، ضد اسهال و ضد سرطان کاربرد دارد. این آزمایش بهمنظور بررسی برخی صفات گیاه دارویی مرزه تابستانه در پاسخ به کودهای بیولوژیک، اسید سالیسیلیک و تنش خشکی طی دو سال ۱۳۹۷ و ۱۳۹۶ مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش بهصورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. فاکتورهای آزمایش شامل آبیاری در سه سطح (پتانسیل رطوبت خاک ۵/۰- اتمسفر به عنوان شاهد، پتانسیل ۵/۶- اتمسفر به عنوان تنش متوسط و پتانسیل ۱۰- اتمسفر به عنوان تنش شدید که در مرحله ۴ تا۶ برگی استقرار گیاه با کشت مستقیم) بهعنوان فاکتور اصلی اعمال شدند و فاکتورهای فرعی شامل کود بیولوژیک ازتوباکتر و میکوریزا در چهار سطح (۱- عدم تلقیح به عنوان شاهد، ۲- تلقیح بذر با ازتوباکتر ، ۳- تلقیح بذر با میکوریزا و ۴- استفاده توام ازتوباکتر و میکوریزا) و اسید سالیسیلیک در دو سطح (۱- عدم محلولپاشی و ۲- محلولپاشی با غلظت ۶/۰ میلیمولار) بودند که در مرحله ۴ تا ۶ برگی قبل از گلدهی (۸۵ روز بعد از مرحله ۴ برگی) اعمال شدند .صفات ارتفاع بوته، وزن خشک ریشه، وزن خشک اندام هوایی، میزان کلروفیل کل، میزان پرولین، درصد و عملکرد اسانس بررسی شدند. نتایج نشان داد که اثر تیمارهای تنش خشکی، کودی و سالیسیلیک اسید بر صفات مورد مطالعه ارتفاع بوته و وزن خشک اندام هوایی و ریشه، محتوای کلروفیل، درصد و عملکرد اسانس و محتوای پرولین در سطح احتمال یک درصد معنیدار بودند. اسید سالیسیلیک و کاربرد توام ازتوباکتر و میکوریزا سبب افزایش ۱۷ درصدی ارتفاع بوته، ۱۹ درصدی وزن خشک بوته، ۵۳ درصدی محتوای کلروفیل، ۳۳ درصدی درصد اسانس و ۹ درصدی عملکرد اسانس گیاه دارویی مرزه در شرایط تنش خشکی نسبت به شاهد شدند. بیشترین مﻘدار ارتفاع بوته (۶۷/۴۸ سانتیمتر)، وزن خشک اندام هوایی (۸۳/۲۸ گرم)، وزن خشک ریشه (۲۷/۲ گرم)، محتوای کلروفیل (۱۸/۱ میلیگرم بر گرم)، درصد اسانس (۸۷/۱ درصد) و عملکرد اسانس (۹۱۲ کیلوگرم در هکتار) مربوط به کاربرد اسید سالیسیلیک و تیمار ترکیبی ازتوباکتر + میکوریزا بود. نتایج تحقیق حاضر حاکی از آن است که کاربرد کودهای زیستی به تنهایی و یا همراه با محلول پاشی اسید سالیسیلیک، در بهبود ویژگیهای رشدی و عملکرد گیاه دارویی مرزه تاثیر مثبتی داشتند. امروزه استفاده از کودهای زیستی به جای مواد شیمیایی، هدف اصلی در تولید محصولات کشاورزی بهویژه در گیاهان دارویی است. کاربرد کودهای زیستی همراه با تنظیم کنندههای رشد میتوانند جایگزین مناسبی برای مصرف کودهای شیمیایی در این گیاه شوند.
کلمات کلیدی: ازتوباکتر, اسانس, کم آبی, مرزه تابستانه, میکوریزا
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1807550/