شناسایی و بومی سازی معیارها و شاخص های بوم گردی روستایی در نواحی جنگلی شمال ایران
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: دوفصلنامه بوم شناسی جنگل های ایران، دوره: 11، شماره: 21
- کد COI اختصاصی: JR_IFEJ-11-21_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 71
نویسندگان
Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Iran
Department of Forestry, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Iran
Department of Forestry, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Iran
Department of Forestry, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Iran
چکیده
چکیده مبسوط مقدمه و هدف: بوم گردی فرایندی است که از دیرباز با شکل های خاص خود به منظور تامین نیازهای روانی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی انسان ها وجود داشته و از شاخصه های رو به رشد است. از این رو امروزه، بوم گردی به یکی از اهرم های اصلی توسعه اقتصادی و اجتماعی در بسیاری از مناطق جهان تبدیل شده است. این فرایند در مناطق مختلف باید بر پایه توسعه پایدار باشد تا ضمن حفاظت از میراث تاریخی و فرهنگی منطقه در کنار استفاده عقلایی از منابع طبیعی، طبیعت مورد نظر را نیز محافظت کند. از این رو، پیش از تدوین راهکارهای توسعه و اجرای برنامه های اقتصادی و اجتماعی، بررسی جغرافیایی منطقه و شناخت توان های محیطی آن و سپس تعیین توان بوم گردی سرزمین، با هدف بهره برداری مستمر با کمترین تخریب و حفظ منابع طبیعی، ضرورتی اجتناب ناپذیر است. لذا بوم گردی در میان انواع مختلف گردشگری از جایگاه ویژه و رشد قابل ملاحظه ای برخوردار بوده است و در ۲۰ سال اخیر، شاهد گسترش سریع فعالیت های بوم گردی در سراسر جهان بوده ایم و انتظار می رود به شدت این گسترش نیز افزوده شود. اما نظر به اهمیت حفاظت از طبیعت، برنامه ریزی و مدیریت، بوم گردی روستایی بر اساس اصول علمی از رویکردهای ضروری در فرآیند نیل به توسعه پایدار و جلوگیری از هدر رفت وقت و سرمایه است. مواد و روش ها: هدف از این پژوهش شناسایی و بومی سازی معیارها و شاخص های بوم گردی روستایی به روش توصیفی-تحلیلی مبتنی بر تکمیل پرسشنامه دلفی توسط خبرگان و کارشناسان متخصص در این حوزه است. از این رو تعداد ۴۴ نفر از خبرگان و متخصصان بوم گردی روستایی در سه دور به پرسشنامه دلفی شامل مجموعه ای از معیارها و شاخص های بوم گردی روستایی مستخرج از منابع مختلف، پاسخ دادند. در این پژوهش جهت حصول به اتفاق نظر میان اعضای دلفی یعنی همگرا شدن نظر آنها از شاخص انحراف معیار و ضریب هماهنگی کندال استفاده گردید. همچنین در این مطالعه به منظور بررسی پایداری درونی سوال های پرسشنامه از تکنیک سنجش پایایی ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. یافته ها: تجزیه و تحلیل یافته های این پژوهش، مجموعا چهار معیار و ۵۴ شاخص برای بوم گردی روستایی شناسایی نمود که در نهایت از میان آنها چهار معیار و ۴۴ شاخص جهت ارزیابی بوم گردی روستایی بومی سازی و اولویت بندی گردید. این معیارها شامل معیارهای زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی و فنی بوده است. نتایج اولویت بندی شاخص های بوم گردی روستایی با استفاده از روش دلفی نشان داد که در بعد زیست محیطی، اجتماعی، اقتصادی و فنی شاخص های وجود فضای سبز، جنگل، مراتع، تالاب، رودخانه ها و ...، سبک معماری و صنایع دستی، نوع پوشش لباس و غذاها، وجود بازارهای محلی روستایی و شاخص وجود اماکن و جاذبه های مذهبی، تاریخی، باستانی، زیارتی، مصنوعی، فرهنگی و اجتماعی به ترتیب بالاترین اولویت را در میان سایر شاخص های بومگردی روستایی به خود اختصاص داده اند. نتیجه گیری: نتایج اولویت بندی معیارهای بوم گردی روستایی نشان داد، معیارهای فنی و زیست محیطی به ترتیب با کسب میانگین ۴/۳۷ و ۳/۹۴ اولویت اول و دوم را به خود اختصاص داده اند. از این رو، پیشنهاد می شود به معیارها و شاخص ها با اولویت بالای بوم گردی روستایی در برنامههای مدیریتی جهت اجرای پروژه های بوم گردی روستایی توجه بیشتری شود.کلیدواژه ها
Delphi, Economic Development, Specialists, Kendall, Tourism, بوم گرد, توسعه اقتصادی, دلفی, خبرگان, کندالاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.