کاربرد شاخص TOPSIS در پایش خشک سالی ها و ترسالی های استان گلستان
- سال انتشار: 1394
- محل انتشار: مجله فیزیک زمین و فضا، دوره: 41، شماره: 3
- کد COI اختصاصی: JR_JESPHYS-41-3_017
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 66
نویسندگان
استادیار اقلیم شناسی، گروه جغرافیا، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران
استادیار اقلیم شناسی، گروه جغرافیا، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران
چکیده
شناخت و پایش صحیح از خشک سالی به عنوان گامی موثر در مدیریت و کاهش آثار زیان بار این بلای جوی مورد توجه است. در این راستا روش های تجربی مختلفی برای محاسبه خشک سالی ارائه شده اند که بیشتر آن ها، تنها از یک مولفه به نام بارش استفاده کرده اند. در این پژوهش برای اولین بار، با واردکردن هفت مولفه و شاخص اقلیمی متفاوت شامل حداقل دما، حداکثر دما، تبخیر و تعرق پتانسیل، بارش موثر، میانگین بارش، تعداد روزهای بارش، نسبت روزهای بارش به بارش ماهانه در الگوریتم Technique for Order of Preference by Similarity to Ideal Solution (TOPSIS)، عمل تعیین و رتبه بندی خشک سالی (ترسالی) انجام پذیرفته است. در نهایت جهت اعتبارسنجی روش پیشنهادی، داده های خروجی این روش برای ایستگاه شاهد چات در استان گلستان با برخی شاخص های مرسوم خشک سالی شامل SIAP، DPI، PNPI و BMDI واکاوی شد که نتایج ضریب همبستگی، موید اعتبار بالای روش پیشنهادی است. در ادامه بر اساس روش TOPSIS خشک سالی های استان گلستان واکاوی شد. نتایج نشان می دهد که دی با بیشینه فراوانی گرایش روندهای منفی از شاخص TOPSIS به مقدار ۵/۱۲ درصد، آسیب پذیرترین ماه از لحاظ رخداد خشک سالی هاست. همچنین نتایج نشان داد که ۵۸/۳۵ درصد از مساحت کل استان، حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد از دور ه مطالعاتی ۱۳۵۰ تا ۱۳۹۰ را در خشک سالی به سر برده اند که بیشتر به صورت لکه هایی پراکنده در شمال غرب، شمال شرق و میانه شرقی استان قرار دارند که این مناطق حساس ترین پهنه های استان به وقوع خشک سالی معرفی شد.کلیدواژه ها
استان گلستان, تصمیم گیری چندمعیاره, خشک سالی, رتبه بندی, TOPSISاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.