جلیل کاکه - MSc Student of Soil Sciences Department, University of Tehran, Iran
منوچهر گرجی - Associate Professor of Soil Sciences Department, University of Tehran, Iran
علی طویلی - Associate Professor of Natural Resources Faculty, University of Tehran, Karaj, Iran
محمد سهرابی - Department of Biotechnology, Iranian Research Organization for Science and Technology, Iran
احمدعلی پوربابایی - Assistant Professor of Soil Sciences Department, University of Tehran, Iran

پوسته های زیستی خاک اجتماعی تنگاتنگ بین ذرات خاک و موجودات زنده ، از قبیل سیانوباکتری و جلبک و قارچ و گلسنگ و خزه، در نسبت های مختلف اند که بر سطح خاک یا داخل چند میلی متر فوقانی آن مستقر می شوند. در نتیجه پوشش پوسته های زیستی همچون لایه ای منسجم سطح زمین را می پوشانند و فرایندهای ابتدایی زیست بوم، از جمله تثبیت کربن و نیتروژن آتمسفری، و وضعیت آبی را تحت تاثیر قرار می دهند. این پژوهش به منظور بررسی تاثیر پوسته های زیستی بر شاخص های هیدرولوژیکی خاک در مراتع قره قیر استان گلستان انجام شد. بدین منظور سرعت نفوذپذیری با استفاده از استوانه مضاعف، درصد رطوبت وزنی و قابل دسترس خاک، کربن آلی خاک، و بافت خاک در دو عمق ۰ تا ۵ و ۵ تا ۱۵ سانتی متری دو تیمار پوسته دار و بدون پوسته در چهار ناحیه اندازه گیری شدند. سپس داده ها در قالب طرح آشیانه ای تجزیه وتحلیل و میانگین داده ها با آزمون دانکن مقایسه شد. نتایج نشان داد درصد توزیع ذرات خاک بین دو تیمار تفاوت معنادار ندارد؛ اما کربن آلی و درصد رطوبت وزنی و قابل دسترس خاک در دو عمق مذکور در تیمار پوسته دار نسبت به تیمار بدون پوسته به طور معنادار بیشتر است. همچنین سرعت نفوذپذیری در تیمار پوسته دار دو برابر تیمار بدون پوسته (به ترتیب ۱۶/۰ و ۰۸۱/۰ سانتی متر بر دقیقه) است. در کل می توان نتیجه گرفت پوسته های زیستی موجب بهبود وضعیت آبی خاک می شوند.

available water content, Infiltration rate, soil biological crusts, soil hydrologic