اثر تغییرات کاربری اراضی بر هیدرولوژی حوضه آبریز آجی چای و ورودی آن به دریاچه ارومیه

  • سال انتشار: 1393
  • محل انتشار: مجله تحقیقات آب و خاک ایران، دوره: 45، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_IJSWR-45-2_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 80
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

میثم قدوسی

کارشناس ارشد منابع آب دانشگاه تربیت مدرس

مجید دلاور

استادیار گروه منابع آب دانشگاه تربیت مدرس

سعید مرید

استاد گروه منابع آب دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

دریاچه ارومیه بزرگ ترین دریاچه داخل کشور است که در سالهای اخیر تراز سطح آب آن به میزان چشمگیری کاهش یافته است. تغییر اقلیم، خشک سالیهای مستمر، توسعه سطح زیر کشت، تغییر کاربری اراضی، و احداث سدها از دلایل این مشکل شناخته شده است. ولی کمتر مستندات و ادله علمی ارائه کرده اند. تحقیق حاضر با این نگاه به این مهم می پردازد و در این زمینه اثر تغییرات کاربری اراضی را بر ورودی رودخانه آجیچای به دریاچه بررسی می کند. بدین منظور از مدل مفهومی SWAT همراه اطلاعات زمینی ایستگاههای باران سنجی، دماسنجی، آب سنجی، و ماهوارهای استفاده شد. برای بررسی اثر تغییرات کاربری اراضی، نقشههای تهیه شده با تصاویر Landsat سالهای ۱۹۷۶، ۱۹۸۹، ۲۰۰۲، و ۲۰۰۸ به عنوان ورودی به مدل SWAT معرفی و با اطلاعات ورودی یکسان مدل در محدوده سال کاربری واسنجی شد. مدل برای سالهای ۱۹۷۶ تا ۲۰۰۸ به صورت ماهیانه اجرا شد. نتایج خروجی مدل با چهار نقشه کاربری اراضی حاکی از کاهش قابل توجه حجم آب خروجی از حوضه به میزان ۵۱ درصد و افزایش تبخیر و تعرق واقعی به میزان ۱۳ درصد طی این سالها بود. به طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد تغییر کاربری اراضی در سه دهه گذشته بر کاهش تراز آب دریاچه ارومیه نقشی مهم داشته است.

کلیدواژه ها

حوضه آجیچای, دریاچه ارومیه, کاربری اراضی, SWAT

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.