پیشبینی سطح ویژه و ظرفیت تبادل کاتیونی با استفاده از بعد فرکتالی توزیع اندازه ذرات خاک
- سال انتشار: 1393
- محل انتشار: مجله تحقیقات آب و خاک ایران، دوره: 45، شماره: 4
- کد COI اختصاصی: JR_IJSWR-45-4_011
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 125
نویسندگان
دانشجوی دکتری گروه علوم خاک دانشگاه تهران
دانشجوی دکتری، گروه علوم خاک دانشگاه تبریز
دانشیار گروه علوم خاک دانشگاه گیلان
دانشیار، گروه علوم خاک دانشگاه گیلان
چکیده
ظرفیت تبادل کاتیونی و سطح ویژه از خصوصیات مهم خاک اند که اندازهگیری مستقیم آن ها مشکل، پرهزینه، و وقتگیر است. بعد فرکتالی توزیع اندازه ذرات خاک در ارتباط با بسیاری از فرایندهای استاتیک و دینامیک خاک مثل انتقال آب و املاح، ظرفیت نگه داشت آب خاک، ذخیره و نگه داری گرمای خاک، و غیره مطالعه شده و به مثابه ابزاری مناسب برای تخمین ویژگیهای مرتبط با بافت خاک معرفی شده است. در این تحقیق رابطه بعد فرکتالی توزیع اندازه ذرات با سطح ویژه و ظرفیت تبادل کاتیونی برای ۴۰ نمونه خاک، که ۳۲ نمونه آن برای یافتن روابط تجربی و ۸ نمونه آن برای آزمون روابط به دست آمده، از منطقه گیلوان با کلاسهای بافتی شنی تا رسی، که دارای مواد مادری متفاوت بودند، ارزیابی شد. نتایج نشان داد مقادیر بعد فرکتالی برای نمونههای خاک مطالعه شده از ۴۵/۲ تا ۹۹/۲ متغیر است؛ که با ریزشدن بافت خاک مقدار آن زیاد میشود. روابط رگرسیونی به دست آمده بین بعد فرکتالی با سطح ویژه و ظرفیت تبادل کاتیونی توانی بود که ارزش ضریب تبیین برای آن ها به ترتیب ۸۷/۰ و ۸۰/۰ و در سطح احتمال ۱ درصد معنادار بود. آزمون روابط به دست آمده بین بعد فرکتالی با درصد رس، سطح ویژه، و ظرفیت تبادل کاتیونی نشان داد بین مقادیر اندازهگیری و پیشبینی شده همبستگی معناداری در سطح احتمال ۱ درصد برقرار است. این پژوهش نشان داد بعد فرکتالی توزیع اندازه ذرات خاک میتواند شاخصی مفید در مطالعات مدلسازی و شبیهسازی برای تخمین سطح ویژه و ظرفیت تبادل کاتیونی باشد.کلیدواژه ها
بافت خاک, تخمین, توابع توانی, گیلواناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.