بهینه سازی پارامترهای حساس مدل بارش رواناب HEC-HMS به وسیله الگوریتم فراکاوشی بهینه سازیPSO

  • سال انتشار: 1394
  • محل انتشار: مجله تحقیقات آب و خاک ایران، دوره: 46، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_IJSWR-46-2_009
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 136
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

رضا گرمه

کارشناس ارشد منابع آب دانشگاه فردوسی مشهد

علی رضا فریدحسینی

استادیار گروه مهندسی آب دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

محدودیتهای ساختاری مدلهای هیدرولوژیکی و عدم دسترسی به همه پارامترهای حوضه آبخیز همچنین عدم امکان تعیین دقیق شرایط مرزی و شرایط اولیه، واسنجی مدلهای هیدرولوژیک را ایجاب میکند. با توجه به زمان بربودن واسنجی دستی، بهویژه هنگامی که دادهها کم و پارامترها فراوان اند، روشهای واسنجی خودکار، مبتنی بر استفاده از روشهای جست وجوی سیستماتیک در فضای چندبعدی، با استفاده از یک تابع هدف، بسیار سودمند است. در این مطالعه، نرمافزار HEC-HMS[۱] همچون مدل شبیهساز و الگوریتم هوشجمعی PSO[۲] به مثابه مدل بهینهساز عمل میکنند. برنامهنویسی مدل و فراخوانی HEC-HMSدر محیط برنامه MATLAB انجام گرفت. مدل تلفیقی ارائه شده در حوضه سد کارده، واقع در استان خراسان رضوی، بررسی شد. واسنجی مدل به کمک تابع هدف RMSE در سناریوهای مختلف سهرخداده مطالعه شد و نتایج دسته ای پارامتر با مقادیر متفاوت تولید کرد. سپس همه سناریوهای بررسی شده صحتسنجی شد و در انتها، با مقایسه مقادیر تابع هدف و ضریب همبستگی بین دبیهای مشاهداتی و محاسباتی در رخدادهای مختلف، سه دسته پاسخ تولیدشده به منزله پاسخهای بهینه مدل معرفی شد. نتایج بر خاصیت عدم امکان حصول پارامترهای منحصربهفرد برای یک حوضه آبخیز تاکید داشت. این روش، با توجه به مشکل غیرمنفردبودن مجموعه جوابهای مسئله واسنجی به منزله یک مسئله معکوس، میتواند در محدودکردن تعداد جوابهای کاندید موثر باشد. [۱] Hydrologic Engineering Center’s- Hydrologic Modeling System [۲] Particle Swarm Optimization

کلیدواژه ها

الگوریتم هوش جمعی PSO, مدل شبیهساز HEC-HMS, واسنجی خودکار

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.