جایگاه اشراقی معنا در صورت بندی نسل سوم مکاتب ارتباطی

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: دوفصلنامه اسلام و علوم اجتماعی، دوره: 16، شماره: 29
  • کد COI اختصاصی: JR_ISSJ-16-29_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 205
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سیداحمد حسینی

دکتری، فرهنگ و ارتباطات، دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات، دانشگاه امام صادق(ع)، تهران، ایران

حسن بشیر

دکتری تخصصی، استاد تمام، فرهنگ و ارتباطات، دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات، دانشگاه امام صادق(ع)، تهران، ایران

سید حسین حسینی

کارشناسی ارشد، مدیریت، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

انسان مخلوقی است که دارای دو ساحت فردی و اجتماعی می‎باشد و ساحت فردی او در پرتو بعد اجتماعی او شکوفا شده و حیات جمعی او تکون پیدا می‎کند. به‎تبع همین اجتماعی بودن، زندگی جامعه بشری از رابطه درهم تنیده‎ای از تعاملات اجتماعی جوامع انسانی تشکل یافته‎ است. محور این تبادلات، نفس انسانی و جسم او و معنای تولیدی انسان است. اهمیت این مطلب در اینجاست که معنا که ماهیتی مجرد دارد، لاجرم، باید توسط یک مجرد خلق شود؛ ازاین رو توجه به بعد عالی وجود انسان، عالم نفس الامر و نحوه ارتباط آن با عالم ماده ضروری می‎باشد. مقاله حاضر که مبتنی بر تحلیل کتابخانه‎ای داده‎های خود را گردآوری‎کرده و در چارچوب انسان‎شناسی حکمی و اسلامی به تحلیل انسان مبادرت ورزیده، به ارتباط عالم نفس‎الامر و معنا و نحوه حضورشان در عالم ماده پرداخته ‎است. رابطه معنا که دال مرکزی ارتباط عالم مجرد و عالم ماده است با دیگر مفاهیمی چون مصداق، مفهوم و واقع، تبیین شده ‎است؛ ازاین رو معنا توسط نفس انسانی در عالم نفس‎الامر خلق شده و به واسطه جسم او، از عالم نفس‎الامر به عالم ماده نزول کرده و تولید می‎شود. آنچه که تاکنون اندیشمندان ارتباطات در ساحت نظریات معنا و جایگاه آن، بدان پرداخته‎اند، معناکاوی در دو ساحت می‎باشد: یکی جایگاه معنا در پیام، و دیگر جایگاه معنا در ذهن. لکن مبتنی بر انسان شناسی اسلامی می‎توان گامی را فراتر نهاد و درادامه این دو نسل، نسلی سوم را تبیین کرد که برای معنا جایگاهی عاری از تعینات مادی در نظر می‎گیرد و آن جایگاه اصلی معنا، همان عالم نفس‎الامر می‎باشد.

کلیدواژه ها

انسان, ارتباطات, معنا, تفاهم, نفس الامر

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.