گزارشی انتقادی از ترجمه فارسی دو فصل کندی و فارابی در تاریخ فلسفه اسلامی نصر- لیمن
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: فصلنامه پژوهش های فلسفی، دوره: 17، شماره: 43
- کد COI اختصاصی: JR_PHILO-17-43_036
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 71
نویسندگان
دانشیار گروه فلسفه دانشگاه تبریز
چکیده
کتاب تاریخ فلسفه اسلامی حدود یک ربع قرن پیش از این، با ویرایش دو چهره سرشناس در زمینه فلسفه اسلامی یعنی سید حسین نصر و اولیور لیمن، از سوی انتشارات راتلج (Routledge) منتشر شد. جمعی از پژوهشگران در نگارش اثر به زبان انگلیسی دخیل بودهاند؛ در ترجمه فارسی اثر نیز پژوهشگران و استادانی حضور داشته و همه اثر در پنج جلد از سوی انتشارات حکمت طی سالهای ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۸ به چاپ رسیده است. موضوع این نوشته بررسی موردی ترجمه فارسی دو فصل از جلد نخست است؛ منظور فصلهای یازدهم و دوازدهم است که به ترتیب به گزارش فیلسوف عرب یعنی کندی و ابونصرفارابی میپردازند. مترجم فارسی هر دو فصل نامبرده استاد فلسفه، روح ا... عالمی است. در این بررسی پس از بیان مساله و معرفی اثر (اعم از اصل انگلیسی و ترجمه فارسی)، روی ترجمه فارسی دو فصل کندی و فارابی، متمرکز شده و کوشیدهایم موارد گوناگونی از ایرادهای ویرایشی و محتوائی آنها را گزارش کنیم. در ادامه به تحلیل و نتیجهگیری پرداختهایم. به طور کوتاه میتوان گفت، مترجم در ترجمه فارسی دچار برخی سهوهای جدی شده است. سهوهایی که البته میتوانست بسی کمتر باشد. ریشههای امر بیشتر عبارتند از دقت نکردن در معانی برخی اصطلاحات یا عبارتها، عدم تخصص در موضوع بحث و مراجعه نکردن به متون اصلی مربوطه (در اینجا متون خود کندی و فارابی)، بهره نگرفتن ناشر از ویرایش علمی برای بررسی صوری و محتوائی ترجمه فارسی جلد نخست. نشر چنین آثاری با کیفیت محتوائی مخدوش، نشان میدهد که کار فکری و فرهنگی چه بسا از سوی خود ما که بدین امور میپردازیم، کمارزش گرفته میشود! و سپس همین آفت فکری، به سطح جامعه نیز سرایت مییابد. امیدواریم نوشتههائی از این دست که به بررسی انتقادی پرداخته است، جدی گرفته شده و برخی از کسانی را که مستقیم یا غیر مستقیم عهدهدار فعالیتهای فکری - فرهنگیاند، بکار آید. باشد که از این راه و مانند آن، شان و وضع تالیف و ترجمه متون فلسفی نسبت به وضع کنونی، اندکی بهبود یابد.کلیدواژه ها
تاریخ فلسفه اسلامی, کندی, فارابی, اف. کلین- فرانک, دی. ال. بلاک و روح ا... عالمیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.