بررسی جایگاه و منزلت انسان از منظر قرآن کریم

هدف: نگاه هر یک از مکاتب مهم بشری به مقوله «کرامت انسانی»، از مبانی نظری مهم و پایه ای آن مکاتب شمرده می شود و به روحی سیال می ماند که در تک تک باورهای این مکاتب جاری است. هدف از نگارش این پژوهش، تبیین ملاک ارزش و جایگاه انسان در نظام آفرینش از منظر مبانی نظری اسلام در مقابل اندیشه اومانیسم در جهان غرب است. روش: این مقاله، با استفاده از داده های کتابخانه ای و اسنادی به روش توصیفی - تحلیلی به دسته بندی آیات قرآن و احادیث اهل بیت (ع)، درباره کرامت انسانی و خاستگاه و اقتضائات آن می پردازد. یافته ها: یافته های تحقیق نشان می دهد که در نگرش برخاسته از قرآن و روایات، انسان دارای کرامت طبیعی (تکوینی) است که مربوط به نوع بنی آدم است، و همچنین می تواند با به فعلیت رساندن استعدادهای وجودی خویش در مسیر حق، از کرامت ارزشی (اکتسابی) بهره مند شود. نتیجه گیری: تا زمانی که عنوان بنی آدم با مولفه های کرامت طبیعی مانند روح، عقل و اختیار بر انسان صادق است، از حقوق فطری، طبیعی و اجتماعی برخوردار خواهد بود؛ مگر آنکه خالق شارع، مجازات خاصی را برای ارتکاب عمل خاصی تعیین کند که البته، فرا رفتن از آن نیز موجب ظلم بر بزه کار و نقض کرامت او خواهد بود.

کلیدواژه ها:

کرامت انسانی ، تفضیل ، تقوا ، عقلانیت ، معنویت