محمد عرب صالحی - دانشیار گروه منطق فهم دین پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
فریده پیشوایی - مدیر گروه پژوهشی مرکز پژوهشهای اسلامی معصومیه

هدف این مقاله تبیین کارکردهای «توحید اجتماعی» در جامعه توحیدی از منظر قرآن است. توحید اجتماعی با رویکردی جدید در فهم اصل اعتقادی توحید، ماهیت ذاتی اجتماعی توحید را که تاکنون از منظر متکلمان مسلمان مغفول مانده، آشکار می سازد. این خوانش از توحید، کارکردها و ثمرات مختلفی دارد. نظر به نوپدیدبودن این رویکرد در فهم توحید و ناپیدابودن کارکردهای آن در جامعه و خلاء پژوهشی در این زمینه، مقاله حاضر با رویکرد توصیفی-تحلیلی و به روش کتابخانه ای و بهره گیری از آیات قرآن و تفاسیر اجتماعی، کارکردهای توحید اجتماعی در جامعه را استخراج نموده است. یافته های این مقاله نشان می دهد توحید اجتماعی در کارکردی بینشی، مبانی انسان شناختی و جهان شناختی حاکمیت نظام توحیدی بر جامعه را تولید می کند و از حیث عینی و عملی، کارکردهای خاص اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و تربیتی و روان شناختی در جامعه دارد. نتیجه اینکه به دنبال ایجاد، ترویج و غلبه گفتمان توحید اجتماعی، جامعه توحیدی در مسیر تکامل و تعالی قرار خواهد گرفت.

توحید اجتماعی, کارکردها, جامعه توحیدی, قرآن