راضیه رحیمی چم حیدری - Department of Psychology, Payame Noor University, Tehran, Iran
هیمن محمودفخه - Department of Psychology, Payame Noor University, Tehran, Iran

مقدمه: ابتلا به بیماری سرطان یک بحران آسیب زا است و ابعاد گوناگون زندگی فرد را تحت تاثیر قرار می دهد. بنابراین هدف از این پژوهش مقایسه طرح واره درمانی و کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر رشد پس از سانحه و سرمایه روانشناختی در زنان مبتلا به سرطان پستان بود. روش بررسی: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل و شامل پیگیری سه ماهه می باشد. جامعه پژوهش زنان مبتلا به سرطان پستان مراجعه کننده به کلینیک انکولوژی بیمارستان امام خمینی (ره) تهران از سال ۱۳۹۹ است. از میان این افراد، ۴۵ نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی و یک گروه کنترل (هر گروه شامل ۱۵ نفر) قرار داده شدند. جهت گردآوری اطلاعات از ابزار های پرسشنامه رشد پس از سانحه تدسچی و کالهون (۱۹۹۶) و سرمایه روانشناختی لوتانز (۲۰۰۷) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها نیز با استفاده از روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد که رشد پس از سانحه و سرمایه های روانشناختی در دو روش طرح واره درمانی و کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی تفاوت معناداری نسبت به گروه کنترل داشتند. همچنین مقایسه دو روش نیز نشان داد که تاثیر درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر رشد پس از سانحه و سرمایه های روانشناختی تفاوت معناداری با طرح واره درمانی دارد (p<۰/۰۵). نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی نیز نشان داد که اثربخشی دو درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی و طرح واره درمانی در طول زمان پایدار بوده است (p<۰/۰۵). نتیجه گیری: براساس یافته های پژوهش، هر دو روش درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی و طرح واره درمانی بر افزایش رشد پس از سانحه و سرمایه های روانشناختی در زنان مبتلا به سرطان پستان تاثیر داشتند. همچنین نتایج حاصل از مقایسه بین دو روش نشان داد که درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی اثربخشی بیشتری نسبت به طرح واره درمانی دارد.

Schema therapy, Mindfulness-based stress reduction, Post-traumatic growth, Psychological capital, Breast cancer, طرح واره درمانی, کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی, رشد پس از سانحه, سرمایه روانشناختی, سرطان پستان