یعقوب راعی - دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
سید ناصر اسحقی سردرود - دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
امین باقری پیروز - دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز

مدیریت حاصلخیزی خاک از طریق تلقیح با کودهای زیستی یکی از اجزای کشاورزی پایدار می باشد. بر این اساس، به منظور ارزیابی اثر کودهای زیستی و شیمیایی بر عملکرد و برخی صفات مورفولوژیکی سورگوم علوفه ای (Sorghum bicolor L.)، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز در سال زراعی ۹۰-۱۳۸۹ به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. فاکتور اول سطوح مختلف کود شیمیایی شامل ۲۱۰ کیلوگرم در هکتار کود اوره (۱۰۰%)، ۱۵۰ کیلوگرم در هکتار سوپر فسفات تریپل (۱۰۰ درصد)، اوره (۱۰۰ درصد)+ سوپرفسفات تریپل (۱۰۰ درصد)، اوره (۵۰ درصد)+ سوپرفسفات تریپل (۵۰ درصد) و شاهد و فاکتور دوم شامل انواع کود زیستی با سطوح بیوسوپر، فسفات بارور ۲، بیوسوپر+ فسفات بارور ۲ و شاهد بود. نتایج نشان دادند که سورگوم قادر است در شرایط محیطی تبریز سه چین محصول علوفه در یک فصل زراعی تولید نماید. عملکرد علوفه خشک، وزن خشک برگ و وزن خشک ساقه در چین دوم بیشتر از دو چین دیگر بود، ولی نسبت برگ به ساقه در چین سوم بیشتر از چین های دیگر بود. در چین اول ترکیب تیماری سوپرفسفات تریپل (۱۰۰ درصد)+ بیوسوپر+ فسفات بارور ۲، در چین دوم، اوره (۱۰۰ درصد)+ سوپرفسفات تریپل (۱۰۰ درصد)+ فسفات بارور ۲ و در چین سوم، ۵۰ درصد اوره+ ۵۰ درصد سوپرفسفات تریپل+ بیوسوپر+ فسفات بارور ۲، عملکرد علوفه را در مقایسه با شاهد به ترتیب ۶/۲۴۴، ۳/۳۴۴ و ۵/۱۲۱ درصد افزایش داد. در حالت کلی، می توان نتیجه گرفت که استفاده توام از کودهای شیمیایی و زیستی عملکرد علوفه را به طور معنی داری نسبت به استفاده تنها از کود های شیمیایی و زیستی افزایش داده اند.

بیوسوپر, فسفات بارور ۲, مدیریت تلفیقی کود