علی مومن - گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی،دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
رضا قربانی - گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی،دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
مهدی نصیری محلاتی - گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی،دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
قربانعلی اسدی - گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی،دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
مهدی پارسا - گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی،دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

به منظور مطالعه تاثیر سیستم های مختلف کشت و کاربرد مالچ در کشت مخلوط تاخیری کدوی پوست کاغذی (Cucurbita pepo L.) با نخود (Cicer arientinum L.)، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی ۹۰-۱۳۸۹ به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. سیستم کشت در پنج سطح شامل کشت خالص نخود آبی، کشت خالص نخود دیم، کشت خالص کدوی پوست کاغذی، کشت مخلوط تاخیری نخود آبی/ کدوی پوست کاغذی، کشت مخلوط تاخیری نخود دیم/ کدوی پوست کاغذی و مالچ نخود در دو سطح با مالچ و بدون مالچ مد نظر قرار گرفتند. نتایج نشان داد که ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و وزن هزار دانه نخود به طور معنی داری (۰۵/۰≥p) تحت تاثیر سیستم های مختلف کشت قرار گرفتند. به طوری که تعداد غلاف در بوته و عملکرد دانه نخود تیمار کشت مخلوط تاخیری نخود دیم/ کدوی پوست کاغذی نسبت به کشت خالص نخود دیم به ترتیب ۳۷ و ۲۳ درصد افزایش یافت. همچنین اثر متقابل سیستم کشت و کاربرد مالچ بر تعداد میوه، عملکرد میوه، تعداد دانه در میوه، وزن هزار دانه و عملکرد دانه کدوی پوست کاغذی معنی دار (۰۵/۰≥p) بود، به طوری که سیستم کشت مخلوط تاخیری نخود آبی/ کدوی پوست کاغذی همراه با کاربرد مالچ با ۳۹۸ کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه کدو را به خود اختصاص داد. درصد روغن دانه کدوی پوست کاغذی تحت تاثیر تیمار ها قرار نگرفت. با این وجود، کاربرد مالچ باعث کاهش جزئی درصد روغن شد. ارزیابی نسبت برابری زمین نشان داد که سیستم های مخلوط تاخیری بر کشت خالص برتری داشتند و سیستم کشت مخلوط تاخیری نخود دیم/ کدوی پوست کاغذی بدون کاربرد مالچ بیشترین نسبت برابری زمین (۳۷/۲) را به خود اختصاص داد. به طور کلی، با توجه به تاثیر مثبت کشت مخلوط تاخیری به خصوص در شرایط دیم بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود و همچنین بهبود خصوصیات کمی گیاه دارویی کدوی پوست کاغذی، چنین می توان استنباط کرد که کشت مخلوط تاخیری می تواند به عنوان راهکاری مناسب جهت استفاده بهتر از منابع برای دستیابی به عملکرد مطلوب در راستای دستیابی به اصول کشاورزی پایدار مد نظر قرار گیرد.

بهره وری منابع, درصد روغن, کشاورزی پایدار, گیاه دارویی, نسبت برابری زمین