غلظت عناصر کم مصرف در ارقام گندم نان با روی کارایی متفاوت در شرایط کمبود روی و روی کافی
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: فصلنامه آب و خاک، دوره: 35، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_JSW-35-1_004
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 44
نویسندگان
گروه ژنتیک و تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
گروه ژنتیک و تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
گروه ژنتیک و تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
چکیده
کمبود عناصر کممصرف، بهویژه روی، بهخاطر کاهش رشد و نمو گیاهان و در نتیجه تحت تاثیر قرار دادن زندگی انسانها یک مشکل جهانی است. بعضی از راهکارهای مورد استفاده توسط گیاهان روی-کارا برای جذب و استفاده بهینه از روی خاک ممکن است در جذب دیگر عناصر کممصرف از جمله آهن، مس و منگنز تداخل ایجاد کند. برای مطالعه اثر کمبود روی بر غلظت عناصر روی، آهن، مس و منگنز در ریشه، شاخساره و دانه ارقام گندم نان با رویکارایی متفاوت، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کاملا تصادفی در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه ارومیه در سال ۱۳۹۶ انجام شد. بهاین منظور چهار رقم گندم نان شامل دو رقم روی-کارا (بیات و نیکنژاد) و دو رقم روی-ناکارا (هیرمند و کرج ۱) در گلدانهای حاوی خاک شنی شسته شدهی بدون روی (عدم کاربرد روی) و حاوی روی کافی (کاربرد ۵ میلیگرم درکیلوگرم) کاشته شدند. نمونهگیری از ریشه و شاخساره در مرحله ۳۰ درصد سنبلهدهی و دانه در زمان رسیدگی کامل انجام گرفته و غلظت عناصر روی، آهن، مس و منگنز در اندامها اندازهگیری شد و میانگین ارقام روی-کارا و میانگین ارقام روی-ناکارا محاسبه گردید. نتایج نشان داد کاهش روی خاک باعث شد در ریشه، غلظت آهن و مس (به ترتیب ۹۷/۳۷ و ۹/۷ درصد) و در دانه، غلظت آهن و منگنز (بهترتیب ۵۸/۲۴ و ۳۳/۶ درصد) افزایش یابد. همچنین با کاهش روی خاک، غلظت منگنز در ریشه (۱۵ درصد) و غلظت آهن، مس و منگنز در شاخساره (بهترتیب ۴۴/۳۹، ۵/۲۸ و ۱۹/۱۶ درصد) و غلظت مس در دانه (۵۱/۲۴ درصد) کاهش پیدا کرد. در مقایسه با ارقام روی-ناکارا، غلظت روی، مس و منگنز ریشه (بهترتیب ۴/۱۳، ۸۸/۴۴ و ۳۲/۱۰ درصد) و غلظت آهن دانه ارقام روی-کارا (۴۲/۶ درصد) بیشتر بود. در شرایط کمبود روی، ارقام روی-کارا از غلظت آهن ریشه (۵۵/۱۸ درصد) و غلظت روی دانه (۱۱ درصد) بیشتری نسبت به ارقام روی-ناکارا برخوردار بودند. مقایسه توانایی انتقال نسبی عناصر به شاخساره ارقام با روی کارایی متفاوت نشان داد، در شرایط کمبود روی، ارقام روی-کارا از توانایی کمتری در انتقال روی (۸۵/۵۳ درصد)، آهن (۶۹/۲۹ درصد)، مس (۶۹/۲۱ درصد) و منگنز (۱۷/۵۰ درصد) در مقایسه با ارقام روی-ناکارا (به ترتیب با ۷۷/۷۹، ۶۸/۳۷، ۶۵/۲۷ و ۹۱/۷۰ درصد) برخوردار بودند. بهطورکلی میتوان گفت، ارقام روی-کارای گندم نان از غلظت عناصر کممصرف روی، آهن و منگنز بیشتری در ریشه و دانه برخوردار بوده و قابلیت استفاده از عناصر کممصرف در اندامهای آنها بیشتر از ارقام روی-ناکاراست، با اینحال ارقام روی-کارا از توانایی کمتری در انتقال روی، آهن، مس و منگنز از ریشه به شاخساره برخوردار هستند.کلیدواژه ها
اثرات متقابل, انتقال نسبی, روی, روی-کارا, عناصر کم مصرفاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.