محسن نیازی - استاد گروه جامعه شناسی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران.
سیدحسین سیادتیان - گروه روانشناسی و آموزش کودکان با نیازهای خاص دانشگاه اصفهان

دوره نوجوانی به عنوان یکی از دوره‍های پرچالش در زندگی انسان شناخته می‍شود که بحران‍های فراوانی در زمینه هیجانی اجتماعی و حتی آموزشی به همراه دارد. این دوره برای نوجوانانی که مبتلا به کم‍توانی ذهنی هستند می‍تواند با چالش‍ها و رنج‍های بیشتری روبه رو باشد؛ ازاین رو هدف از انجام پژوهش حاضر تبیین تجربه زیسته چالش‍های نوجوانان کم‍توانی ذهنی بود. جامعه موردپژوهش شامل تمامی نوجوانان پسر مبتلا به کم‍توانی ذهنی در مدرسه پیش حرفه‍ای و حرفه‍ای شهر کاشان که در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ مشغول به تحصیل بودند، است که از بین آنان ۹ نفر به شیوه هدفمند برای پژوهش انتخاب شدند. داده‍ها با استفاده از مصاحبه‍های نیمه ساختاریافته جمع آوری و با روش ۷ مرحله‍ای کلایزی تجزیه وتحلیل شد. نتایج حاکی از استخراج ۳ مضمون اصلی و ۹ مضمون فرعی بود. مضمون‍های اصلی عبارت اند از: ۱-چالش اجتماعی (۱- شغل و آینده شغلی و نگرانی از آن، ۲- اوقات فراغت، ۳- شرم و خجالت از شناسایی، ۴- دغدغه ازدواج)، ۲- چالش فردی (۱-پذیرش منفی، ۲- پذیرش مثبت،۳-بیماری‍ها و نیاز به دارو، ۴-استقلال مالی)، ۳- چالش خانوادگی (۱- نگرش خانواده) بود که در پژوهش به تفصیل موردبررسی قرار گرفتند. با توجه به نتایج مشخص گردید که رسیدگی به مشکلات و چالش‍های نوجوانان کم توانی ذهنی ضروری می‍باشد و ازاین رو ارائه خدمات حمایتی و آموزشی برای نوجوان و خانواده آنان می‍تواند از مشکلات آنان بکاهد.

تجربه زیسته, پدیدارشناسانه, نوجوان, کم توانی ذهنی