نصیبه اسمعیلی - استادیار جمعیت شناسی، گروه جمعیت شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران. تهران . ایران. nasibeh.esmaeli@ut.ac.ir
محمد جلال عباسی شوازی - استاد جمعیت شناسی، گروه جمعیت شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران. تهران. استاد مدعو، موسسه مطالعات جمعیتی، دانشگاه ملی استرالیا، کانبرا، استرالیا. (نویسنده مسئول) mabbasi@ut.ac.ir

با توجه به کاهش باروری در سال های اخیر و هم زمانی آن با تغییرات نگرشی و فرهنگی مقاله پیش رو بررسی و پیش بینی رفتار باروری زنان استان تهران با استفاده از مدل سازی عامل بنیان و تمرکز بر رویکرد فرهنگی در قالب سناریوهای تغییر نگرش به سقط جنین، اهمیت دینداری و تاثیر وسایل ارتباط جمعی را مورد توجه قرار می­دهد. در ساخت مدل عامل بنیان داده های تهیه شده در طرح بررسی تحولات باروری (۱۳۹۶) مورد استفاده قرار گرفت. فرایند پیاده سازی عامل ها و اجرای شبیه سازی در نرم افزار انی لاجیک انجام شد. نتایج شبیه سازی، میزان باروری کل زنان استان تهران را ۰۶/۱ فرزند در سال ۱۴۰۸ پیش­بینی می­نماید. در بخش دیگری از شبیه سازی ها با فرض سناریوهای افزایش و کاهش اهمیت دینداری زنان این عدد به ترتیب به مقادیر ۰۷/۱ و ۰۳/۱ فرزند می­رسد. در صورت تحقق سناریوی افزایش و کاهش نگرش مثبت به سقط جنین میزان باروری به ترتیب اعداد ۰۲/۱ و ۰۷/۱ فرزند را به خود اختصاص خواهد داد و اگر افزایش آگاهی و اقناع سازی توسط رسانه­های جمعی نیز در نظر گرفته شود میزان باروری کل به ۱۶/۱ فرزند خواهد رسید. البته با توجه به افزایش سواد و آگاهی جامعه هدف و نیاز به برنامه ریزی مبتنی بر شواهد علمی، رسانه زمانی می­تواند به عنوان بازویی توانا در راستای سیاست های افزایش باروری کارآمد باشد که نخبگان متخصص نسبت به آن اقناع شده و با مخاطبین گفتمان اقناعی داشته باشند. این مهم باید همواره مورد توجه سیاست­گذاران و برنامه ریزان قرار گیرد.

رویکرد فرهنگی, باروری پایین, دینداری, نگرش به سقط جنین, رسانه های جمعی