سیاوش احمدی نوربخش - جراحی دامپزشکی، واحد تحقیقات پیش بالینی مراقبتهای ویژه (PICRU)؛ دانشکده آناتومی، فیزیولوژی و بیولوژی پزشکی؛ دانشگاه استرالیای غربی؛ استرالیای غربی؛ استرالیا
عصمت میراب زاده اردکانی - هیئت علمی بخش پزشکی مولکولی، مرکزتحقیقات بیوتکنولوژی، انستیتو پاستور ایران، تهران، ایران
سیدجاوید آل داود - گروه داخلی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
مینا مبشر - گروه اخلاق، تاریخ و متون طب، دانشکده طب سنتی، دانشگاه علوم پزشکی کرمان، کرمان، ایران
لادن ناز زاهدی - دانشگاه علوم پزشکی تهران، مرکز تحقیقات اخلاق و تاریخ پزشکی، فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران، تهران، ایران
رامین مظاهری نژاد فرد - باکتری شناس پزشکی و فلوشیپ، آزمایشگاه مرکزی دکتر رستگار، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

مقدمه و هدف: استفاده از حیوانات در علم، نقش عظیمی در پیشرفت دانش بشری داشته است. با این حال، این موجودات هرچند کاملا قادر به احساس بسیاری حالات ناخوشایند در حین انجام اقدامات علمی میباشند، لیکن قادر به تصمیمگیری آگاهانه برای شرکت یا عدم شرکت در این امور نبوده و در مقابل اقدامات پژوهشگر قادر به دفاع از حقوق خود نیستند. یکی از راههای حمایت از حقوق حیوانات آزمایشگاهی، آموزش پژوهشگران در مورد نحوه صحیح کار با حیوانات آزمایشگاهی است که برای این منظور نیاز به تدوین راهنمای جامعی میباشد. با عنایت به خلاء موجود در این زمینه، پژوهش حاضر به قصد تدوین راهنمای مذکور شکل گرفت. مواد و روش ها: ساختار پژوهش حاضر مبتنی بر ساختار پژوهش کیفی در سیستم های بهداشتی بوده و اساسا بر پایه تکنیک تشکیل گروههای نظام مند متخصصان و ایجاد ارتباط ساختاریافته به روش دلفی صورت گرفت. برای این منظور کلیه اصول و قواعد مستند موجود در کار با حیوانات آزمایشگاهی در کشور جمعبندی شده و سپس با مقایسه و تلفیق آنها با کدهای اخلاقی کار با حیوانات آزمایشگاهی در سایر کشورها، پیشنویس اولیهای تهیه گردید. پیشنویس مذکور تا زمان رسیدن به حداکثر همگرایی در بین صاحبنظران، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج: نتایج این پژوهش بر پایه ساختار تحقیق روایی ارائه شده و نهایتا نسخه نهایی «راهنمای جامع مراقبت و استفاده از حیوانات آزمایشگاهی» حسب نتایج مطالعه، تهیه و به پیوست نوشتار حاضر ارائه گردید. نتیجهگیری: با عنایت به خلاء موجود در زمینه اصول اخلاقی صحیح کار با حیوانات آزمایشگاهی در کشور، مجموعه مذکور میتواند به عنوان مرجعی برای آموزش کار با حیوانات آزمایشگاهی در کشور مورد استفاده قرار گیرد.

کمیته اخلاقی, کدهای اخلاقی, اصول اخلاقی, رفاه حیوانات, آموزش کار با حیوانات آزمایشگاهی