مریم حیدری - کارشناسی ارشد طراحی شهری ،دانشکده عمران ،هنر و معماری ،واحد علوم تحقیقات ،دانشگاه ازاد اسلامی ،تهران ایران

رهیافت بازآفرینی شهری یکی از رهیافتهایی است که در دو دهه آخر قرن بیستم به عنوان گزینه ای جهت برون رفت از نواحی دچار افت شهر مورد توجه تصمیم گیران و برنامه ریزان شهری قرار گرفته است. محله سنگلج به مثابه محله ای تاریخی و قدیمی طی دهه های اخیر به دلایل مختلفی از جمله افت منزلت اجتماعی اقتصادی و فرهنگی و نابسامانی و افت کارکردی و کالبدی و افت شدید کیفیت زندگی دچار اضمحلال در عرصه های مختلفی شده است و حدود ۷۷ درصد از بافت محله فرسوده است. بر همین اساس در این تحقیق سعی شده است تا با استفاده از رویکرد بازآفرینی اجتماع محور با تکنیک تاپسیس اقدام به شناسایی و اولویت بندی پهنه های بازآفرینی نمود. نوع تحقیق کاربردی و با توجه به ماهیت موضوع و اهداف تحقیق رویکرد حاکم بر فضای تحقیق «توصیفی- تحلیلی» است. روش جمع آوری داده های اولیه به صورت میدانی می باشد. جامعه آماری این پژوهش محله سنگلج واقع در منطقه ۱۲ تهران می باشد و نمونه گیری به صورت تمام شماری است. شاخص های مورد استفاده برای سنجش بازآفرینی عبارتند از: موقعیت اجتماعی، اعتماد اجتماعی، اقدامات جمعی و همگانی، رفتارهای ضد اجتماعی و امنیت و شبکه ارتباطی و گره های اجتماعی. جهت ارزیابی پتانسیل بازآفرینی از مدل Topsis استفاده شده و برای وزن دهی به شاخص ها هم از مدل AHP استفاده شده است. شاخص اقدامات جمعی و همگانی با وزن ۰.۲۴۷ دارای بیشترین وزن است. نتایج بیان کننده این است که در مجموع ۳۴.۸٪ از بلوک ها (۴۰ از ۱۱۵) در اولویت زیاد و خیلی زیاد به مداخلات بازآفرینی شناسایی شدند. این بلوک ها مناطقی را نشان می دهند که در آن ها به تلاش های فوری برای بازسازی جامعه محور نیاز است. برعکس، ۲۷ درصد از بلوک ها (۳۱ از ۱۱۵) به عنوان نیاز بسیار کمی به بازآفرینی شناسایی شدند که نشان می دهد این مناطق نسبتا پایدار و به خوبی نگهداری می شوند.

بازآفرینی، اجتماع محور، سنگلج، تاپسیس فازی