ملیحه تقی پورآشپز - دانش آموخته ی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، موسسه آموزش عالی غیردولتی غیرانتفاعی خاوران، ایران
ابوالفضل منصوری اطمینان - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

یکی از جدیدترین مباحث در زمینه چاره جویی مسائل و مشکلات برآمده از رشد جمعیت شهرها، مطرح شدن مفهوم شهرخلاق بوده که طی سالهای اخیر توجه زیادی را در حوزه شهرسازی به خود جلب نموده است. شهر خلاق شهری است که بر بهترشدن کیفیت زندگی بهواسطه قرار گرفتن در رقابت بین مرکز شهری و عصر جهانی شدن تاکید دارد و نقش اساسی در رشد وتوسعه هر شهری خواهند داشت و وجود زیرساختهای فرهنگی و اقتصادی، رهبری خلاقانه و نقش افراد خلاق و نوآور ازجملهامکانات زیرساختی برای رونق شهرهای خلاق و توسعه پایداری شهری است، از سوی دیگر، امروزه تاکید برنامه ریزی شهرها بیشتراز هر زمان دیگری به مقیاس هایی پایینتر و بعدهایی قابل لمس تر زندگی شهری است. چنانکه پژوهش های بسیاری در این دودهه اخیر صورت گرفته که به نوعی سیاستگذاری و برنامه ریزی را از کوچکترین واحد، یعنی محله در شهر هدف در نظر گرفته اند؛چراکه اعتقاد بر این میباشد که توسعه پایدار در مقیاس محله می تواند به عنوان پیش شرط توسعه در سطح های کلان تلقی شود. بااین تفاسیر، پژوهش حاضر در راستای ارائه شاخص های سازنده ی شهرهای خلاق در راستای توسعه پایدار محلی انجام گرفته است.بدین ترتیب، در این پژوهش پس از مرور مبانی و مفاهیم نظری مرتبط، مبتنی بر تحلیل محتوای پژوهشهای مختلف، به تدوینمولفه ها و شاخص های سازنده ی شهرهای خلاق و توسعه پایدار محلی اقدام و سپس از برآیند این دو مقوله به ارائه شاخص هایسازندهی شهرهای خلاق در راستای توسعه پایدار محلی مبادرت شده است. نتایج این پژوهش بیانگر آن است که بین شاخص هایسازندهی شهرهای خلاق و همچنین توسعه پایدار محلی همپوندی وجود دارد و ازجمله شاخصهای شهر خلاق در راستای توسعهپایدار محلی در بعد اجتماعی را می توان به میزان مشارکت اجتماعی، میزان دسترسی به برنامههای آموزشی، موسسه های فعال درزمینه یادگیری شهروندان و میزان اعتماد اجتماعی؛ در بعد اقتصادی میتوان به حمایت از کارآفرینان شهری، میزان وجود صنایعخلاق مانند صنایع دستی و سهولت راه اندازی کسب وکارهای نوآور؛ در بعد محیطی میتوان به دسترسی به حمل ونقل عمومی،میزان دسترسی به فضاهای درمانی بهداشتی، دسترسی به پارک ها و فضای سبز، حفاظت از محیط زیست و کاهش آلودگی های محیطی و در بعد نهادی میتوان به مدیریت شهری شفاف و پاسخگو، اعتماد نهادی و کارایی و اثربخشی مدیریت شهری اشاره نمود.

خلاقیت، شهرهای خلاق، پایداری، محله، توسعه پایدار محلی