مطالعه فراوانی و توزیع تاشدگی وردایست و تغییرات فصلی آن در سال های ۲۰۱۳-۲۰۱۵ با تاکید بر منطقه جنوب غرب آسیا
- سال انتشار: 1397
- محل انتشار: مجله فیزیک زمین و فضا، دوره: 44، شماره: 3
- کد COI اختصاصی: JR_JESPHYS-44-3_009
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 64
نویسندگان
دانشجوی دکتری، گروه فیزیک فضا، موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، ایران
دانشیار، گروه فیزیک فضا، موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، ایران
دانشیار، گروه فیزیک فضا، موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، ایران
استاد، گروه فیزیک فضا، موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، ایران
چکیده
هدف این پژوهش مطالعه فراوانی و توزیع جهانی رخداد تاشدگی وردایست، با تاکید بر منطقه جنوب غرب آسیا، و همچنین تغییرات فصلی آن در فاصله سالهای ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵ است. بدینمنظور میدانهای اولیه از قبیل باد، دما و ارتفاع ژئوپتانسیلی از دادههای بازتحلیل Interim) ECMWF (ERA- اخذ و میدانهای ثانویه مانند تاوایی پتانسیلی (PV) و دمای بالقوه (θ) محاسبه شده است. تشخیص تاشدگی وردایست دینامیکی بر اساس الگوریتم توسعهیافته روش اسپرنگر و همکاران (۲۰۰۳) و گری (۲۰۰۳) و با استفاده از نیمرخ قائم در هر یک از نقاط شبکه انجام شده است. توزیع زمانی- مکانی تاشدگیها نشان میدهد که فراوانی تاشدگی در عرضهای جنبحارهای و میانی (بین ۲۰ تا ۴۰ درجه) در هر دو نیمکره شمالی و جنوبی بیشتر است و در نیمکره زمستانه نیز این تاشدگیها از فراوانی بیشتری برخوردارند. منطقه جنوب غرب آسیا در تمام طول سال دارای بیهنجاری مثبت فراوانی تاشدگی نسبت به مقدار میانگین نیمکره شمالی است. میزان بیهنجاری یاد شده در این منطقه طی فصل های مختلف سال متفاوت است و در فصل تابستان همزمان با شکلگیری واچرخند موسمی بر روی عرضهای جنبحارهای اقیانوس هند، فراوانی تاشدگی وردایست به شدت افزایش مییابد. بیشترین بیهنجاری مثبت در ماه ژوئن و در دو کانون، یکی بر روی ایران-افغانستان و دیگری در شرق مدیترانه اتفاق میافتد. مطالعه موردی انجام شده در ژوئن ۲۰۱۵ تشکیل دو هسته جریان جتی قوی در منطقه را نشان میدهد و بررسی نقشههای نیمرخ قائم میدانهای باد افقی، دمای بالقوه و PV مربوط به این ماه نیز وجود دو ناحیه اصلی تاشدگی وردایست واقع در غرب این دو هسته جریان جتی و در زیر آن و همچنین وجود دو ناحیه کژفشاری بارز (طبق توازن باد گرمایی) در محل تشکیل تاشدگیها را به خوبی تایید میکند.کلیدواژه ها
تاشدگی وردایست, تاوایی پتانسیلی, دمای بالقوه, جنوب غرب آسیا, موسمی, ناپایداری کژفشاراطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.