سید علیرضا شریفی - دانشجوی دکتری گروه محیط زیست، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران.
مژگان زعیم دار - استادیار گروه محیط زیست، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران. (مسوول مکاتبات)
سید علی جوزی - استاد گروه محیط زیست، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران.
رخشاد حجازی - استادیار گروه محیط زیست، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران.

زمینه و هدف: امروزه اجرا و پیاده­سازی برنامههای توسعه صنعتی بدون در نظر گرفتن ملاحظات محیطزیستی، سبب تداوم ورود آلایندهها به محیط­زیست شده است. در حال حاضر، آلودگی­های صنعتی به عنوان عمده­ترین عامل تخریب محیط­زیست به­شمار می­آیند. بنابراین هدف از این پژوهش، ارزیابی ریسک اکولوژیک فلزات سنگین سرب، روی و کادمیوم در کارخانه فرآوری سرب و روی لکان بود. روش بررسی: پس از ساماندهی و استانداردسازی داده­ها با استفاده از GIS، ارزیابی ریسک اکولوژیکی و همچنین شاخص ریسک محیط­زیستی فلزات سنگین در محدوده مورد مطالعه برآورد شد. یافته­ها: نتایج ارزیابی ریسک اکولوژیکی نشان داد که در میان فلزات سنگین مورد مطالعه، فلز کادمیوم کمترین ریسک (۰۱/۰ درصد از منطقه در طبقه پرریسک) و فلز روی بیشترین ریسک (۰۲/۰ درصد از منطقه در طبقه پرریسک) را ایجاد می­کند. همچنین نتایج شاخص ریسک محیط­زیستی حاکی از این بود که ۹۹ درصد از منطقه از نظر ریسک فلز کادمیوم در طبقه کم ریسک قرار دارد، ۹۲ درصد منطقه از نظر ریسک روی در طبقه بحرانی ارزیابی شده است و از نظر ریسک فلز سرب، منطقه مورد مطالعه در وضعیت بینابینی قرار گرفت. بحث و نتیجه­گیری: در یک جمع ­بندی می­توان بیان کرد که به دنبال صنعتی شدن، گسترش آلودگی­های صنعتی امری اجتناب ­ناپذیر است، اما روش­ها و تمهیداتی به منظور تعدیل و تنزیل تبعات آن­ها مورد استفاده قرار گرفته­ است. از جمله روش­های مهم در زمینه کاهش اثرات آلودگی­های محیط­زیستی، انجام ارزیابی ریسک اکولوژیکی است. بنابراین با توجه به قابلیت­های سامانه­ های GIS در تهیه نقشه ­های ارزیابی محیط­زیستی به نظر می­رسد این سامانه می­تواند در تسهیل ارزیابی آسیب­پذیری اکولوژیکی صنایع معدنی فلزی مفید واقع شود.

آسیب پذیری اکولوژیکی, آلودگی صنعتی, آلودگی محیط زیست, GIS