مهرداد ستایش نظر - دانشگاه صنعت آب و برق شهید عباسپور
حمزه صابر - دانشگاه صنعت آب و برق شهید عباسپور
حسین جاویدی - دانشگاه فردوسی مشهد

تجدید ساختار صـنعت بـرق ، تـأثیرات گسـترده و مهمـی در تمامی بخش ها و مباحث مربوط به آن داشته اسـت . از جملـه این مسائل، مسأله برنامـه ریـزی بـه منظـور بهینگـی عملکـرد اجزای صنعت برق می باشد . در سیستم تجدید ساختار یافته با ورود بــازیگران جدیــد بــه سیســتم، نقــش و اســتراتژی هــای متفاوتی در قبال برنامه ریزی عملکرد بهینه ایجاد می گـردد . بـه عبارت دیگر با اتخاذ اسـتراتژیهای متفـاوت توسـط بـازیگران اصــلی سیســتم قــدرت تجدیــد ســاختار یافتــه ، شــیوه هــای برنامه ریزی در محیط تجدید ساختار یافتـه نسـبت بـه محـیط سنتی کاملا متمایز و گسترده تـر میگـردد . ایـن مسـائل سـبب میگــردد کــه مشــکلات متعــددی در حــوزه برنامــه ریــزی و عملکردی محیط تجدید ساختار یافتـه ایجـاد گـردد . یکـی از مهمترین مشکلات موجود در بازارهـای بـرق تعیـین قیمـت بازار توسط اجزای غالب بـر آن اسـت . در صـنعت بـرق ایـن عمل از طریق کاهش تولید یا افزایش قیمـت توسـط شـرکت غالب انجام می گردد . ایـن رخـداد را تحـت عنـوان " قـدرت بازار " می شناسیم . در این مقاله نحوه اعمال قـدرت بـازار و شیوه های کاهش آن بررسی شده است . جهت اندازه گیـری و یا تعیین پتانسیل قدرت بازار باید از دو پارامتر موثر بر ق درت بــازار یعنــی " ناحیــه جغرافیــایی " و " عامــل اعمــال قــدرت " استفاده کرد . در بازار انرژی که مصرف کنندگان می توانند بـه سادگی محصـولات دیگـری را جـا یگزین حامـل انـرژی کـه پتانسیل اعمال قدرت بازار دارد ، کنند و یا همان محصـول را از حوزه دیگـری از بـازار خریـد اری کننـد، پتانسـ یل اعمـال قدرت بازار پایین تر است . معمولا پارامتریک نمودن شـر ایط بازار با هدف ارزیابی پتانسیل اعمـال قـدرت بـازار، حتـی در ساده ترین شرایط نیز مشکل می باشد و این مسئله در صنعت برق پیچیـده تـر اسـت . زیـرا بازارهـای بـرق پویـا هسـتند و پارامترهای متعدد آن می توانند به طـو ر قابـل ملاحظـه ای در چند ساعت تغییر کنند و فرصت هایی را برای اعمـال قـدرت بازار فراهم کنند . در این مقاله ابتدا نگاهی گذرا به بـازار بـرق ایران داریم و سپس ضمن آشنایی بـا مفهـوم قـدرت بـازار و نحوه اعمال آن، با آنالیزها و انـدیس هـای تشـخیص قـدرت بازار آشنا می شویم و در نهایت با شبیه سـازی یـک شـبکه ساده پتانسیل قدرت بازار را در حالت هـای مختلـف بررسـی می نماییم و به کمک آن راهکار های کاهش پتانسـیل اعمـال قدرت بازار را ارائه می دهیم .

بازار برق , قدرت بازار، بارهای قطع پذیر