شگرد های دیرش و کارکرد رازآفرینی و رازگشایی در رمان ابواب المدینه نوشته الیاس خوری

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: مجله الجمعیه الایرانیه للغه العربیه و آدابها، دوره: 19، شماره: 67
  • کد COI اختصاصی: JR_IAALL-19-67_007
  • زبان مقاله: عربی
  • تعداد مشاهده: 266
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

یدالله ملایری

دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکدگان فارابی، دانشگاه تهران، ایران، قم

معصومه صیامی

کارشناس ارشد زبان و ادبیات عربی، دانشکدگان فارابی، دانشگاه تهران، ایران، قم

چکیده

الیاس خوری یکی از نویسندگان برجسته لبنانی و از چهره های سرآمد نگارش ادبیات شگرف در رمان عربی است. بازی هنرمندانه با زمان، نقشی بنیادین در آفرینش جهان داستانی شگرف رمان­های الیاس خوری دارد. شگردهای دیرش در آفرینش و رازناکی جهان داستانی این نویسنده به­ویژه در رمان کوتاه و فشرده و رازناک ابواب­المدینه بسیار کارگر افتاده است. دیرش، از مفاهیم مهم نقد ساختارگرا و به­ویژه در نظریه ژرار ژنت برای بررسی زمان رمان است. این پژوهش از رهگذر بررسی ساختارشناسانه شگردهای دیرش یا شتاب­های چهارگانه روایت (چکیده، حذف، درنگ و صحنه نمایش) بر پایه کتاب گفتمان داستان ژنت، در پی کمک به شناخت جهان داستانی الیاس خوری و به­ویژه یکی از مهم­ترین شگردهایی است که در آفرینش این جهان رازناک و مه آلود نقش داشته است. فشردن هزار سال سرگذشت در ۱۱۲ صفحه که جهانی رازناک و پر ابهام آفریده است، نشان از کاربست هنرمندانه زمان به­ویژه شگردهای دیرش دارد که از سنجش مدت زمان گاهشماریک سرگذشت با مدت زمان تخیلی داستان به دست می آید. چهار شگرد دیرش شتاب داستان را افزایش یا کاهش داده­ و به رازناکی و رازگشایی داستان یاری رسانده. با چکیده و حذف، شتاب و رازناکی داستان افزایش و با درنگ و صحنه نمایش، شتاب و رازناکی داستان کم شده. در حذف­های در­پرده و در­پندار نیز گاه کاهش شتاب و بست­و­گشاد راز دیده می­شود. روی­هم­رفته، از آنجا که رمان از شگردهای دیرش به­خوبی بهره برده است توانسته «هزار سال» سرگذشت یا تاریخ را در رمانی کوتاه و رازآلود بگنجاند.

کلیدواژه ها

دیرش, رازآفرینی, رازگشایی, ابواب المدینه, الیاس خوری

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.