تحلیل پایداری و روند تغییر عمق آب زیرزمینی در استان مازندران
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: فصلنامه تحقیقات منابع آب ایران، دوره: 19، شماره: 3
- کد COI اختصاصی: JR_IWRR-19-3_011
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 313
نویسندگان
استادیار گروه مهندسی و فناوری کشاورزی، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
هیات علمی
دانشجوی دکتری گروه مهندسی آب، دانشکده مهندسی زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی، ساری، ایران.
استادیار پژوهش، بخش حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج
چکیده
بهره برداری دایمی از آب زیرزمینی مستلزم اتخاذ سیاست های مناسب برای حفاظت کمی و کیفی از این منبع ارزشمند می باشد. با توجه به اتکای بخشی از برنامه های توسعه استان مازندران به آب زیرزمینی، در این تحقیق روند تغییرات و پایداری عمق آب زیرزمینی (GWD) در شش محدوده مطالعاتی استان در دوره ۳۰ ساله ۱۹۹۱ تا ۲۰۲۰ در دهه های اول (۱۹۹۱ تا ۲۰۰۰)، دوم (۲۰۰۱ تا ۲۰۱۰) و سوم (۲۰۱۱ تا۲۰۲۰) بررسی شد. برای تحلیل روند از آزمون من-کندال و تخمین گر شیب سن استفاده شد. پایداری آب زیرزمینی با استفاده از چهار شاخص سرانه آب زیرزمینی تجدیدپذیر، برداشت کل آب زیرزمینی به تغذیه آب زیرزمینی، برداشت کل آب زیرزمینی به منابع آب زیرزمینی قابل بهره برداری و شاخص بهره برداری از آب انجام شد. آماره من- کندال از ۵۰/۲- تا ۷۶/۳ متغیر بود که حاکی از روند افزایشی GWD در طی ۳۰ سال گذشته در همه محدوده ها بجز بابل- آمل (دهه های دوم و سوم) و نور- نوشهر (دهه سوم) بود. در طی دهه های اول و دوم، مقدار GWD در مازندران به ترتیب ۲۱/۰ و ۱۲/۰ متر در سال افزایش یافت. براساس شاخص های GWRRP، TAGR و TAGE محدوده نور- نوشهر وضعیت نسبتا پایدارتری نسبت به محدوده های شرقی و مرکزی داشت. براساس شاخص WEI، محدوده های رامسر- چالوس و نور- نوشهر (WEI< ۱۰)، محدوده های بهشهر- بندرگز، بابل- آمل و ساری- نکا (۱۰< WEI< ۲۰) و محدوده قایمشهر- جویبار (WEI> ۲۰) به ترتیب در وضعیت رضایت بخش، نگران کننده و بحرانی قرار داشتند. براساس نتایج، وضعیت آب زیرزمینی در بخش وسیعی از مازندران ناپایدار است و جلوگیری از توسعه این ناپایداری، مستلزم اتخاذ مدیریت های مناسب می باشد.کلیدواژه ها
آب زیرزمینی تجدیدپذیر, آزمون من- کندال, برداشت آب, بهره برداری از آباطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.