مصطفی حیدری هراتمه - گروه اقتصاد، واحد نراق، دانشگاه آزاد اسلامی، نراق، ایران.

مطالعه حاضر، با هدف بررسی عوامل نهادی موثر بر معاهدات سرمایه گذاری دو یا چندجانبه در راستای سرمایه گذاری مستقیم خارجی صورت گرفته است. این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و ازلحاظ روش، یک تحقیق توصیفی و همبستگی است. جهت آزمون عملی و تجربی فرضیه ها، داده های ۴۲ کشور، در دوره زمانی ۱۳۸۵ تا ۱۴۰۰، به عنوان نمونه پژوهش، با تکنیک PPML و استفاده از نرم افزار ۱۳ Eviews در چارچوب مدل جاذبه، در نظر گرفته شد؛ بنابراین، سوال پژوهش، چیستی آثار عوامل نهادی موثر بر معاهدات سرمایه گذاری دو یا چندجانبه، در راستای سرمایه گذاری مستقیم است. نتایج تحقیق نشان داد که معاهدات سرمایه گذاری، تاثیر مثبت و معنی داری بر سرمایه گذاری مستقیم خارجی دارد، هرچند این تاثیر، در بین کشورهای درحال توسعه بیشتر خواهد بود. عواملی همچون زبان مشترک، ظرفیت بازار و بعد فاصله نیز، تاثیر معنی داری دارند؛ اما متغیرهای جمعیت و همسایگی به غیر از جفت کشورهای درحال توسعه، عامل موثری برای جریان سرمایه گذاری مستقیم خارجی نیستند. به طورکلی، بررسی تجربی نشان داد که معاهده سرمایه گذاری دوجانبه، به عنوان یک دستگاه سیگنال دهنده عمل نموده و این پیام را به سرمایه گذاران خارجی منتقل می کند که کشور میزبان در حفاظت از سرمایه گذاری آنها جدی است.

معاهده سرمایه گذاری دوجانبه, سرمایه گذاری مستقیم خارجی, مدل جاذبه, کیفیت نهادی, قرارداد تجارت آزاد