بررسی و تحلیل تطبیقی کارکردهای آرایه تضاد(طباق) در بوستان سعدی و دیوان متنبی

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه زبان و ادبیات فارسی، دوره: 19، شماره: 34
  • کد COI اختصاصی: JR_PERSI-19-34_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 259
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حسین گیاهی

دانشجوی دکتری زبان وادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تربت حیدریه ، ایران

حمیدرضا سلیمانیان

استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تربت حیدریه

حسن دلبری

دانشیار دانشگاه حکیم سبزواری سبزوار ایران

چکیده

در گستره شعر و ادبی فارسی و عربی دو شخصیت برجسته حضور دارند که از آرایه­های ادبی متنوع جهت بازنمایی دیدگاه­های خود استفاده کرده­اند. سعدی و متنبی را باید از شاخص­ترین چهره­ها در این زمینه دانست. در اشعار این دو، آرایه تضاد و طباق در کنار دیگر آرایه­ها نمودی ویژه دارد. به طوری که بارها در ابیات گوناگون مصداق­های آن به کار گرفته شده است. سعدی و متنبی از استخدام این آرایه و کاربست آن در اشعار خود، اهدافی را پیگیری می­کردند که بررسی آن، مساله اصلی تحقیق حاضر است. سوال اصلی پژوهش آن است که چه وجه یا وجوه اشتراک و افتراق بین کارکردهای آرایه مذکور در بوستان سعدی و دیوان متنبی وجود دارد؟ یافته­های تحقیق حاضر که با استناد به منابع کتابخانه­ای و روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است، نشان می­دهد که رویکرد شاعران نسبت به این آرایه، بیشتر حول محور مسائل انسان­ساز می­گردد. بر این اساس، اصلی­ترین کارکردها در آثار مذکور این دو شاعر عبارت است از: کارکردهای تعلیمی و اندرزی، کارکردهای انتقادی، کارکردهای غنایی و عاشقانه.

کلیدواژه ها

سعدی, بوستان, متنبی, دیوان اشعار, تضاد, تطبیق

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.