غلامعباس توسلی - استاد گروه جامعه شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
مریم نجار نهاوندی - عضو هیئت علمی گروه برنامه ریزی اجتماعی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

امروزه، محققان توسعه بر این باورند که از میان سرمایه های فیزیکی، تکنولوژیک و انسانی؛ متغیر اصلی و با اهمیت، سرمایه انسانی و بهره وری صحیح از آن است. توسعه و تکامل اقتصادی، جز از طریق رشد فرهنگی عوامل کار در محیط و سازمان های کار محقق نمی گردد. این چنین است که اخلاق کار در فرهنگ کار جامعه اهمیت یافته و متضمن توسعه و پیشرفت می شود. در این میان ورود زنان به بازار کار یکی از متغیرهای موثر بر فرهنگ و اخلاق کار در جامعه بوده است. این تحقیق با رویکردی جنسیتی به اخلاق کار در جامعه ایرانی، درصدد پاسخ به این نکته است که با توجه به خصوصیات محیط کار در ایران، چه تفاوت ها و شباهت هایی بین اخلاق کار زنان و مردان قابل مشاهده است و اینکه در صورت وجود تفاوت، چه عواملی در آن دخالت دارند. در این تحقیق از روش پیمایشی استفاده شده و ابزار تحقیق پرسشنامه بوده است.جامعه آماری، اعضای هیئت علمی و کارمندان دانشگاه تهران بوده اند که از میان آنان به صورت نمونه گیری طبقه بندی شده، جمعیت نمونه انتخاب شده است. پس از تجزیه و تحلیل داده ها و تحلیل مسیر، این نتایج بدست آمد: آنچه که در محیط کار دانشگاه بر اخلاق کار افراد موثر است، متغیرهای اقتصادی و پایگاهی کارکنان آن نیست، بلکه آنچه اهمیت دارد، متغیرهای فرهنگی و روابط درون سازمانی است و در دانشگاه به عنوان یک محیط فرهنگی بیشتر متغیرهای منزلتی، اجتماعی و ساختاری هستند که بر رفتار و اخلاق کارکنان تاثیرگذارند و زنان هم از این قاعده مستثنی نیستند. متغیر«جنسیت» به عنوان یک عامل مهم و مشخص در اخلاق کار(متغیر وابسته) خود را نشان نداده ولی توسط متغیرهای درون سازمانی (متغیرهای فرهنگی)، خود را بازنمایی و بازشناسی میکند.

اخلاق کار, جنسیت, وضع اجتماعی, شرایط کار