فیروز راد - استادیار، گروه علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور
گیتا بیلان - کارشناس ارشد جامعه شناسی، دانشگاه پیام نور واحد تهران

شواهد نشان دهنده تغییر فرهنگی در ایران و ترجیح بدن لاغر در بین زنان است. توجه فراوان به زیبایی و تناسب اندام از پیامدهای جامعه مصرفی است و زنان برای دستیابی به اندازه بدنی دلخواه به روشهای متعددی، همچون رژیمهای زیبایی و لاغری اندام، روی آوردهاند. بنابراین، مطالعه حاضر به منظور سنجش عوامل اجتماعی مرتبط با گرایش به ایدهآلهای زیبایی اندام در بین زنان شهر تبریز به مرحله اجرا درآمده است. چارچوب نظری تحقیق با نظریههای بوردیو، گیدنز، گافمن و فمنیسم شکل گرفته است. جامعه آماری تحقیق متشکل از کلیه بانوان مراجعهکننده به باشگاههای ورزش بدن سازی (تناسب اندام) دایر در شهر تبریزند. با استفاده از روش پیمایش و شیوه نمونهگیری خوشهای چند مرحلهای، تعداد ۵۵ باشگاه انتخاب شده و تعداد ۳۸۵ نفر از بانوان مراجعهکننده به این باشگاهها به روش نمونهگیری تصادفی انتخاب شده اند. اطلاعات مورد نیاز با به کارگیری پرسش نامه محققساخته جمعآوری شده و تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از نرمافزار آماری Spss صورت گرفته است. یافتهها نشان میدهد که میانگین گرایش به ایدهآلهای زیبایی اندام در زنان مطالعه شده، ۱۲/۱۱۱ است. براساس نتایج به دست آمده از تحلیلهای دومتغیره و چند متغیره، متغیرهای نگرش فمنیستی، سرمایه فرهنگی، مصرف رسانه، وضعیت تاهل و سن، با گرایش به ایدهآلهای زیبایی اندام رابطه آماری معناداری نشان دادهاند. همچنین، نتایج تحلیل مسیر نشان میدهد که متغیرهای سرمایه فرهنگی، مصرف رسانه و سن از طریق تحت تاثیر قرار دادن متغیر نگرش فمنیستی بر میزان گرایش به ایدهآلهای زیبایی اندام تاثیرگذار است. براساس نتایج رگرسیون چند متغیره، این متغیرها توانایی پیشبینی ۳۷ درصد از تغییرات میزان گرایش به ایدهآلهای زیبایی اندام را دارند.

بانوان شهر تبریز, جامعهشناسی بدن, گرایش به ایدهآلهای زیبایی اندام, نگرش فمینیستی