مجید سلیمانی - مربی پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق (ع)، قم، ایران
علی باقی نصرآبادی - استادیار، پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق (ع)، قم، ایران
رضا فاضل - استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز، تهران، ایران

پژوهش حاضر در پی بررسی تاثیر دینداری در سرمایه اجتماعی خانواده های ساکن شهر قم است. تحقیق از نوع کاربردی است که به روش اسنادی و پیمایشی انجام گرفته است. جامعه آماری، خانواده های ساکن قم به تعداد ۱۶۰۵۶۵ خانوار بوده است. حجم نمونه انتخابی بر اساس فرمول کوکران ۳۷۶ خانوار به دست آمد. در نهایت، ۴۰۰ خانوار با روش خوشه ای از چهار منطقه شهر قم انتخاب شدند. اطلاعات مورد نیاز این پژوهش با به ‎کارگیری پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری شد. میزان آلفای کل سوال های پرسشنامه ۷۲/۰ به دست آمد که نشان دهنده ثبات و قابلیت اعتماد ابزار تحقیق است. نتایج تحقیق نشان داد سرمایه اجتماعی ۵/۶۵ درصد از خانواده ها بالا، ۳۳ درصد متوسط و ۵/۰ درصد پایین بوده است. متغیرهای مستقل، دین داری، و پایگاه اجتماعی - اقتصادی در سرمایه اجتماعی خانواده تاثیر زیادی داشتند. فراز­ و فرود سرمایه اجتماعی در خانواده بیشتر متاثر از عوامل برون­خانوادگی و اجتماعی است، زیرا تغییرات اجتماعی و محیطی بر ساخت های کوچکتر، از جمله خانواده موثر بوده­اند. برای جلوگیری از کاهش سرمایه اجتماعی خانواده، نقش مراکز و نهادهای دینی و هیئت­های مذهبی، دوستان و الگوهای انتخابی و مذهبی اهمیت دارد.

اعتماد, دینداری, خانواده, سرمایه اجتماعی, مشارکت