بهروز رفیعی
نادر ریاحی عالم
بهرام بلوری
محمدعلی عقابیان
حسن هاشمی
سیدعلی رحیمی
حسین قناعتی

سابقه و هدف: برای انجام آنژیوگرافی با استفاده از رزونانس مغناطیسی (Magnetic Resonance Angiography) MRA از مغز با توجه به وضعیت خاص شریا ن ها و وریدهای آن که دارای سرعت های متفاوت خون است، نه تنها باید در انتخاب پارامترهای تصویربرداری دقت خاصی داشت، بلکه باید موقعیت تشریحی عروق مورد مطالعه را نیز در نظر گرفت؛ به نحوی که به علت سرعت آهسته جریان خون در سیستم وریدی و شریان های کوچک در مغز استفاده از ماده شبه مغناطیس (Paramagnet) پیشنهاد می شود. به همین علت در این مطالعه بهینه سازی پارامترهای تصویربرداری عروق مغزی با استفاده از مواد کنتراست زا در میدان مغناطیسی ۱.۵ تسلا برای اولین بار در ایران مورد بررسی قرار گرفت.مواد و روش ها: برای بهینه سازی نگاره ها به دنبال به دست آوردن T۱ تقریبی خون پس از تزریق بر اساس مقدار mmol/kg ۰.۱ در ms ۱۲۰۰ و ۹۰۰ ، ۶۰۰ ، ۳۰۰ =T۱ مقدار سیگنال نسبی برای زمان اکو ms ۷ TE= و زمان تکرار ۲۰ ms=TR به دست آمده و نشان داد که با کاهش T۱ مقدار زاویهارنست و شدت نشان نسبی افزایش می یابد. سپس با استفاده از پارامترهای زمان اکو ms ۷ TE= ، زمان تکرار ۲۰ ms=TR و درجه انحراف ۳۰، ۲۰،۱۰=FA (Flip Angle) تصاویر بدون تزریق و در حال تزریق در سه گروه پنج نفره داوطلب به دست آمد. پس از اندازه گیری سیگنال در نواحی شریان کاروتید، شریان میانی مغز، سیستم وریدی و انحراف معیار در هوا مقدار C/N (Contrast to Noise) محاسبه شد. با توجه به اندازه گیری های انجام شده زاویه انحراف ۲۰ درجه دارای بالاترین مقدار C/N بود.در مرحله نهایی با استفاده از پارامترهای ([TR/TE/FA] ۲۰ms/۷ms/۲۰?) و زمان اسکنچهار دقیقه تصاویر بدون تزریق، در حال تزریق و ۱۵ دقیقه پس از تزریق در ۲۰ بیمار داوطلب تهیه و مقدار C/N محاسبه شد.یافته ها: پس از انجام آزمون های آماری مناسب، بالاترین مقدار C/N در تصاویر در حال تزریق دیده شد. برای اطمینان از معنی دار بودن تفاوت میانگین ها با استفاده از آزمون آماری t دانشجو C/N تصاویردو بهدو با یکدیگر مقایسه شدند. برای بررسی بالینی پس از تهیه تصاویر بر روی فیلم تعداد یک وریدو دو شریان که C/N آن اندازه گرفته شد بر اساس پنج درجه کیفی تعریف شده و مورد بررسی قرار گرفتند.استنتاج: تزریق ماده شبه مغناطیس ایجاد کننده تضاد در مشاهده بهترشریان هایریز و وریدها موثر بود. زیرا این عروق دارای جریان خون کمی بوده و با توجه به تعداد پالس RF (Radio Frequency)که دریافت می کنند C/N قابل توجهی ندارند، ولی پس از تزریق ماده شبه مغناطیسی و کاهش T۱ خون و انتخاب پارا مترهای متناسب با آن مقدار C/N افزایش می یابد.

brain MRA, paramagnetic contrast media, ۱.۵ T field, تسلا / مغز، ماده کنتراست زا پارامگنت، میدان مغناطیسی ۵ MRA