اندازه گیری فلزات سنگین در آب، رسوب و پرنده وحشی چنگر در حاشیه جنوب شرقی دریای خزر

  • سال انتشار: 1389
  • محل انتشار: مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، دوره: 20، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JMUMS-20-1_019
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 257
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مهدی حسن پور

Msc. Student, Department of Environmental Science, Faculty of Agriculture, Birjand University, Birjand, Iran

علی رضا پورخباز

Department of Environmental Science, Faculty of Agriculture, Birjand University, Birjand, Iran

رسول قربانی

Gorgan University of Agriculture and Natural Resources Sciences, Gorgan, Iran

چکیده

سابقه و هدف: چنگر اوراسیاسی (Common coot) یک پرنده آبزی و بومی ایران می باشد و پیش بینی می شود که شاخص خوبی برای بررسی وضعیت فلزات در تالاب های شمال ایران باشد. هدف از این تحقیق تعیین غلظت عناصر سنگین سرب، کادمیم، کروم و روی در آب، رسوبات سطحی و بافت های کبد و کلیه پرنده چنگر بود. مواد و روش ها: این مطالعه در سال ۱۳۸۸ بر روی نمونه های آب، رسوب و ۳۰ قطعه چنگر انجام گرفت. نمونه های آب توسط بطری روتنر و نمونه های رسوبات سطحی به وسیله اکمن گراب در ۶ ایستگاه تالاب بین المللی گمیشان و خلیج گرگان تهیه شد. غلظت فلزات مورد مطالعه در بافت های چنگر، آب و رسوب با استفاده از دستگاه جذب اتمی کوره گرافیتی و شعله قرائت گردید. یافته ها: بیشترین غلظت فلزات سنگین در نمونه های آب متعلق به سرب (۰۲/۰ ± ۱۵۴/۰) و نمونه های رسوبات متعلق به روی (mg/L ۴۲/۰ ± ۰۴/۲) بود. در بررسی رابطه بین مقادیر فلزات در ستون آب و رسوبات مشخص گردید که همبستگی بالا و معنی داری در سطح ۰۱/۰ بین آن ها وجود دارد. غلظت های سرب، کادمیم و روی در آب و رسوبات در حد استاندارد توصیه شده بود. اما غلظت کروم در آب بالاتر از مقدار استاندارد قابل تحمل بود. بیشترین غلظت کادمیم و سرب در کبد (µg/g ۲/۲، ۱/۹) و در کلیه (µg/g ۱/۲، ۹/۸) نمونه های چنگر وجود داشت. در بین فلزات بیشترین غلظت متعلق به فلز روی با مقدار µg/g ۲۴/۷ ± ۹۴/۱۴ در کبد و کمترین غلظت متعلق به فلز کروم با مقدار µg/g۵۶/۰ ± ۷۶/۰ درکلیه ها بود. نتایج آماری ثابت نمود که بین مقادیر سرب، کادمیم، کروم و روی در هر یک از بافت های کبد و کلیه چنگر نر با ماده اختلاف معنی داری وجود ندارد. همچنین بین مقادیر عناصر در کبد و کلیه چنگرها (بدون در نظر گرفتن جنسیت) اختلاف معنی دار مشاهده نشد. استنتاج: نتایج نشان می دهد که غلظت عنصر سرب در بافت های کبد و کلیه پرنده چنگر در حد معرض تماس و کادمیم در زیر حد سمی می باشد. سایر عناصر نیز بسیار پایین تر از حد سمی بود.

کلیدواژه ها

Wetland, Common coot, heavy metals, Sediment, تالاب، چنگر، فلزات سنگین، رسوب

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.