رعنا دستجردی - پژوهشکده میوه های معتدله و سردسیری، موسسه تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و کشاورزی، کرج، ایران.
سولماز نادی - پژوهشکده میوه های معتدله و سردسیری، موسسه تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و کشاورزی، کرج، ایران.
سیما دامیار - پژوهشکده میوه های معتدله و سردسیری، موسسه تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و کشاورزی، کرج، ایران.

در این مطالعه ۱۸ ژنوتیپ امیدبخش سیب بومی ایران به همراه ارقام تجاری گالا، فوجی، رد دلیشز و گلدن دلیشز در ایستگاه تحقیقات باغبانی کمال شهر کرج از نظر آلودگی به شانکر قارچی برای دو سال باغی (۹۵-۱۳۹۴) مورد ارزیابی قرار گرفتند. مطالعات اولیه در شرایط باغ، حضور جنس های Cytospora و Neofusicoccum را بر روی درختان آلوده به اثبات رساند. نتایج نشان داد میزان حساسیت ژنوتیپ های امیدبخش سیب در برابر شانکر سیتوسپورائی متفاوت بود. بر این اساس ژنوتیپ های H۱-SH و T۵۱ با میانگین شاخص آلودگی سه در گروه حساس، ژنوتیپB-K-KH به همراه رقم تجاری فوجی در گروه نیمه حساس، رقم گلدن دلیشز و ژنوتیپ SBA به ترتیب با میانگین شاخص آلودگی ۱/۷ و یک در گروه حساسیت کم، جای گرفتند. مایه کوبی جدایه قارچ Neofusicoccum بر روی شاخه های بریده ی غیرفعال از ارقام امیدبخش سیب ضمن اثبات بیماری زائی قارچ، واکنش متفاوت آنها را در برابر بیمارگر به نشان داد. در شرایط آلودگی طبیعی، شاخص آلودگی به شانکر دوده ای در دامنه ای از صفر تا سه (در ژنوتیپ MD-N۲) متغیر بود. ژنوتیپ های SBA, B-K-KH, ME۶, GO-N۳ به همراه ارقام تجاری گلدن دلیشز، رد دلیشز و فوجی در گروه نیمه حساس قرار گرفتند. آلودگی همزمان به دو بیمارگر مولد شانکر در پنج ژنوتیپB-K-KH, H۱-SH, S-O-G, SBA, T۵۱ و دو رقم تجاری گلدن دلیشز و فوجی مشاهده شد. نتایج این پژوهش نشان داد که در شرایط آلودگی طبیعی، می توان منابع مطلوبی از مقاومت به بیماری ها را در جمعیت های بومی سیب ردیابی و از آنها در برنامه های به نژادی سیب استفاده کرد.

سیب, ژرم پلاسم, شانکر سیتوسپورا, شانکر دوده ای, نیمه حساس