علی قربانی - گروه اصلاح نباتات، دانشکده علوم کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران.
حبیب اله قزوینی - موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.
رقیه امینیان - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران.
سید شهریار جاسمی - موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.
اشکبوس امینی - موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

گندم نان مهم ترین گیاه زراعی است که در سراسر جهان کشت می شود و سازگاری گسترده ای با شرایط اقلیمی مناطق مختلف دارد. یکی از عوامل مهم این سازگاری نقش ژن های بهاره سازی در ژنوتیپ های مختلف گندم نان می باشد و شناسایی تنوع آللی این ژن ها امکان تعیین عادت رشد، پیش بینی سطح تحمل سرما و سازگاری ژنوتیپ ها در اقلیم های مختلف را فراهم می سازد. در این پژوهش، ارزیابی عادت رشدی ۴۰ ژنوتیپ امیدبخش گندم نان در طی دو سال زراعی در مزرعه و یک سال در گلخانه انجام شد و همچنین تنوع آللی موجود در مکان های ژنی VRN-۱ و VRN-۳ با استفاده از نه جفت آغازگر اختصاصی تعیین گردید. در مکان ژنی VRN-A۱، آلل هایVrn-A۱a ، Vrn-A۱b، Vrn-A۱c وvrn-A۱ بترتیب دارای فراوانی های ۵/۷%، ۵/۷% ، ۱۰% و ۵/۶۷% بودند. در این مکان ژنی سه ژنوتیپ فاقد باند بودند. در مکان ژنی VRN-B۱، آلل های غالب و مغلوب بترتیب دارای فراوانی های ۵/۵۲% و ۵/۴۷% و در مکان ژنی VRN-D۱، این آلل ها به ترتیب دارای فراوانی های ۶۰% و۴۰% بودند. در مکان ژنی VRN-۳ اکثریت ژنوتیپ ها (۵/۹۷%) دارای آلل vrn-B۳ بودند. نتایج این پژوهش نشان داد که آلل های مختلف مکان ژنی VRN-A۱ نسبت به دو مکان ژنی VRN-B۱ و VRN-D۱ نقش مهم تری در ایجاد تنوع عادت رشدی داشتند و ترکیب های مختلف این آلل ها منجر به ایجاد طیف متنوعی از کلاس های رشدی از عادت رشدی بهاره کامل تا زمستانه کامل شد. نتایج این پژوهش می تواند در تجمیع آلل های مطلوب ژن های بهاره سازی برای تولید ژنوتیپ های گندم سازگار با شرایط اقلیمی مناطق مختلف کشور در برنامه های به نژادی گندم نان مورد استفاده قرار گیرد.

گندم نان, آلل غالب, آلل مغلوب, ژن های بهاره سازی و آغازگر اختصاصی