ارزیابی پایداری عملکرد دانه لاین های پیشرفته عدس دیم در آزمایش های چند محیطی با استفاده از شاخص های WAASB و WAASBY

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: فصلنامه نهال و بذر، دوره: 38، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_SPJ-38-2_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 84
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

امین نامداری

مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کهگیلویه و بویراحمد، موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گچساران، ایران.

پیام پزشکپور

مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، خرم آباد، ایران.

اصغر مهربان

مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مغان، ایران.

امیر میرزایی

مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی ایلام، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ایلام، ایران.

محمد برزعلی

مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گنبد، ایران.

چکیده

هدف از این پژوهش ارزیابی و تفسیر اثر برهمکنش ژنوتیپ × محیط برای لاین (ژنوتیپ) های پیشرفته عدس دیم در هشت محیط آزمایشی بود. برای این منظور، تعداد ۱۵ لاین پیشرفته عدس دیم به همراه دو رقم شاهد (گچساران و سپهر) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در چهار ایستگاه تحقیقاتی گچساران، مغان، خرم آباد و ایلام در دو سال زراعی ۹۹-۱۳۹۸ و ۱۴۰۰-۱۳۹۹ بررسی و ارزیابی شدند. میانگین عملکرد دانه کل لاین ها ۸۹۱ کیلوگرم در هکتار بود. ژنوتیپ ۱۰ با ۱۰۳۱ کیلوگرم در هکتار بیشترین و ژنوتیپ ۱۶ (رقم گچساران) با ۷۲۸ کیلوگرم در هکتار کمترین میانگین عملکرد را در مجموع محیط ها دارا بودند. با توجه به معنی دار بودن اثر برهمکنش ژنوتیپ × محیط، تجزیه پایداری عملکرد دانه برای ژنوتیپ ها انجام شد. بررسی پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ ها با روش رتبه (Rank) نشان داد که ژنوتیپ های ۱۲ و ۱۰ به ترتیب ژنوتیپ های با عملکرد دانه پایدار بودند. افزون بر این تجزیه پایداری با شاخص WAASB به عنوان روش چند متغیره نیز انجام شد. بای پلات عملکرد دانه در برابر WAASB نشان داد که اغلب ژنوتیپ ها دارای پایداری عملکرد دانه بیشتر از رقم های شاهد بودند. ژنوتیپ های ۱۲، ۱۳، ۱۱، ۱۰ و۱ به ترتیب دارای عملکرد دانه و پایداری عملکرد دانه بیشتر از رقم شاهد (سپهر) بودند. با در نظر گرفتن سهم برابر برای هر یک از دو جزء میانگین عملکرد و پایداری عملکرد دانه در محاسبه شاخص WAASBY، ژنوتیپ های ۱۰، ۱۳، ۱۱، ۱۲، ۱ به ترتیب در رتبه های برتر قرار گرفتند.

کلیدواژه ها

عدس, بای پلات, برهمکنش ژنوتیپ × محیط, بهترین پیش بینی های نااریب خطی, تجزیه AMMI

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.