طاهره طیبی
شهناز ترک زهرانی
شراره جان نثاری
رضاعلی محمدپور

سابقه و هدف: مراقبت های نامناسب و ناکافی در دوران بارداری می تواند منجر به پیامدهای نامطلوبی از جمله زایمان زودرس گردد. شاخص های متعددی جهت ارزیابی کفایت مراقبت های دوران بارداری بکار گرفته می شود که یکی از این شاخص های جدید جهت اندازه گیری دقیق تر و جامع تر، شاخص سودمندی کفایت مراقبت های دوران بارداری است. در این پژوهش شاخص مذکور برای اندازه گیری کفایت مراقبت ها و ارتباط آن با زایمان زودرس بررسی شد.مواد و روش ها: این مطالعه از نوع تحلیلی و به روش کوهورت تاریخی بر روی ۴۲۰ مادر مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر ساری در سال ۱۳۸۹ طراحی گردید. اطلاعات از طریق مصاحبه و تکمیل پرسشنامه که اعتبار آن از طریق اعتبار محتوا و پایایی آن از طریق آزمون مجدد، سنجیده شد، گردآوری گردید. بر مبنای شاخص سودمندی کفایت مراقبت ها، این مراقبت ها در چهار گروه ویژه، کافی، متوسط و ناکافی بررسی شد.یافته ها: بیشترین درصد مراقبتی مربوط به مراقبت ناکافی با ۳۶ درصد بوده است. احتمال زایمان زودرس در گروه مراقبت ناکافی به میزان ۱.۳۶ بار بیشتر از گروه مراقبت کافی و ویژه بود (p۰.۰۵). ولی بین گروه های مراقبتی از نظر زمان اولین ویزیت، تعداد مراجعات، نوع زایمان، انجام آزمایشات کامل دوران بارداری و تعداد سونوگرافی در بارداری ارتباط معنی دار مشاهده شد (p<۰.۰۵).استنتاج: با توجه به اجرای برنامه کاهش تعداد مراجعات مادران باردار (طبق پروتکل استانداردسازی مادران در ایران) این پژوهش ضمن تائید تاثیر سودمندی کفایت مراقبت های دوران بارداری بر کاهش زایمان زودرس، بار دیگر بر انجام حداقل مراقبت ها (طبق پروتکل کشوری) تاکید می نماید.

Prenatal care, adequacy of prenatal care utilization index, preterm labor, مراقبت دوران بارداری، شاخص سودمندی کفایت مراقبت های دوران بارداری، زایمان زودرس