شروین ضیابخش طبری
رزیتا جلالیان
فرزاد مختاری اسبویی
احمد رمضانی فرهانی
محمدرضا حبیبی
آریا سلیمانی

چکیده سابقه و هدف: در مطالعات جدید نشان داده شده است که اریتروپوئتین علاوه بر هماتوپوئزیز، دارای آثار حفاطتی غیر هماتوپوئتیک نیز روی آسیب های ناشی از ایسکمی و ریپرفوزیون بافتی است. در این مطالعه ما اثر بخشی داروی اریتروپوئتین را در کاهش آسیب ناشی از ایسکمی- ریپرفیوژن بافتی حین عمل بایپس عروق کرونری مورد بررسی قرار دادیم. مواد و روش ها: تعداد ۶۰ بیمار کاندید عمل الکتیو بایپس عروق کرونری به طور تصادفی به دو گروه مورد و شاهد تقسیم شدند. به بیماران گروه مورد، اریتروپوئتین با دوز ۷۰۰ واحد بر کیلوگرم در هنگام شروع ریپرفیوژن حین عمل به بیماران تزریق شد. مارکر قلبی تروپونین I و CKMB ۸ساعت بعد از عمل اندازه گیری شد و اکوکاردیوگرافی نیز ۶ ماه بعد از عمل در تمام بیماران دو گروه انجام شد. تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS۱۶ و آزمون های آماری t-test و Chi-square و withney mann- انجام شد. یافته ها: سطح تروپونین در دو گروه اریتروپوئتین و شاهد بعد عمل تفاوتی نداشت(۳۰/۰ =p). سطح CKMB در گروه اریتروپوئتین از گروه شاهد به طور معنی داری بیشتر بود(۰۰۴/۰=p). میزان EF ۶ ماه بعد از عمل در گروه اریتروپوئتین اندکی بیشتر بود اما این تفاوت معنی دار نبود (۴۶/۰ =p)، ولی میزان حجم پایان سیستولی (۰۱۷/۰) و دیاستولی بطن چپ (۰۴/۰) در ۶ ماه بعد از عمل در گروه اریتروپوئتین نسبت به گروه شاهد کمتر بود. استنتاج: در این مطالعه تجویز اریتروپوئتین با کاهش آسیب ناشی ایسکمی- ریپرفیوژن بعد از عمل بایپس کرونری به صورت افزایش عملکرد قلبی و همچنین کاهش ریمودلینگ قلبی و کاهش حجم پایان سیستولی و دیاستولی بطن چپ رابطه داشته است.

Key words: Erythropoietin, coronary artery bypass graft surgery, ischemia-reperfusion injury, واژه های کلیدی: اریتروپوئتین، عمل بایپس عروق کرونری، آسیب ناشی ایسکمی و ریپرفوزیون