جمله و تقسیمات آن از دیدگاه ابن هشام و مخزومی

  • سال انتشار: 1391
  • محل انتشار: فصلنامه ادب عربی، دوره: 4، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JALIT-4-1_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 86
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

ابوالفضل رضایی

استادیار دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

یکی از موضوعات مهم نحوی که همواره مورد بحث و اختلاف نحویان قدیم و جدید بوده، بحث جمله و تقسیمات آن است. جمله از نظر ابن هشام به سه قسم؛ فعلیه، اسمیه و ظرفیه تقسیم می شود. جمله ظرفیه از نظر وی، جمله ای است که مسند آن ظرف یا جار و مجرور مقدم و مسبوق به نفی و استفهام باشد مثل: «اعندک زید» یا «افی الدار زید». اما مخزومی این تقسیم بندی را قبول ندارد و مثل سایر نحویان معتقد است جمله دو نوع است: اسمیه و فعلیه. او نوع سوم یعنی ظرفیه را به عنوان یکی از اقسام جمله نمی پذیرد و می گوید: ظرف اگر متکی بر ادات باشد، جمله فعلیه و اگر متکی بر ادات نباشد، جمله اسمیه است. نه این که قسم دیگری را به اقسام جمله بیفزاییم و ظرفیه بنامیم. او همچنین در مورد معیار تشخیص جمله فعلیه و اسمیه با ابن هشام در تعارض است. مخزومی جمله «البدر طلع» را مثل جمله «طلع البدر» فعلیه می داند؛ زیرا مسند آن فعل است و جمله «البدر طالع» را اسمیه می داند؛ زیرا مسند آن اسم است.

کلیدواژه ها

ابن هشام, جمله, ظرفیه, مخزومی, نحو جدید, نحو قدیم

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.