محمدحسن فوادیان - دانشیار دانشگاه تهران
مرتضی قدیمی - استادیار دانشگاه پیام نور

دیک الجن حمصی یکی از معدود شاعران عصر عباسی است که به جای مدح این و آن، شعرش را تنها در راه بیان احساسات و عقاید خویش قرار داده است. یکی از مهم­ترین باورهای این شاعر علوی، اعتقاد به حق مسلم امام علی (ع) در جانشینی پیامبر (ص) است که در دیوانش هرچه زیباتر به تصویر کشیده شده است. وی برای اثبات خلافت امام علی (ع)، دو دسته از دلایل نقلی و عقلی را مطرح می­کند. در بخش دلایل نقلی، واقعه غدیر خم، حدیث منزلت، و حدیث قرطاس را بیان می­کند، و در بخش دلایل عقلی نیز از شاخص­هایی چون قرابت امام علی (ع) و پیامبر (ص)، دانایی، سخنوری، شجاعت، ثبات قدم و خیرخواهی آن حضرت سخن می­گوید که هر مخاطب منصفی با شنیدن مجموعه این دلایل، به حقانیت امام علی (ع) در جانشینی پیامبر (ص) ایمان می­آورد.

دیک الجن حمصی, شعر شیعی, خلافت امام علی (ع), دلایل عقلی و نقلی