علی افضلی - استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران
فاطمه اعرجی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران

مکتب اگزیستانسیالیسم نهضتی برای اعتراض به نظام­ها و قانون­های آرمانگرایانه­ای است که قصد دارند بر انسان سیطره یابند. این نهضت از یک مفهوم صرف فلسفی تجاوز کرده و توانست به خوبی در هنر و ادبیات جای خود را باز کند. رمان «ستاره آگوست» اثر صنع الله ابراهیم نیز در سایه این رویکرد فکری، در جست و جوی انسان­گرایی تازه­ای برآمده که به انسان و مفهوم وجودی او می­پردازد و «ماهیت» انسان را از «وجود» او مجزا می­داند. برای او، قدرت انتخاب، اختیار و آزادی مطلق قائل می­شود و همین مساله انتخاب و تصمیم­گیری برای سرنوشت و آینده، باعث احساس دلشوره، هراس و نومیدی در شخصیت اصلی این داستان می­شود. نگارنده این داستان که خود شاهد دهشت­ها و محنت­های ناشی از خردگرایی محض و فرو پاشیدن مبانی انسانیت بوده است، می­کوشد رمانی بیافریند که هر چند اقتداری در شخصیت داستان نیافریده و هویتی کامل و یکدست از او منتقل نمی­کند، در بطن خود برای فعلیت و فاعلیت انسان ارزش قائل می­شود.

آزادی, اگزیستانسیالیسم, مسوولیت, صنع الله ابراهیم, ستاره آگوست