خوانش پسااستعماری رمان موسم هجرت به شمال اثر الطیب صالح
- سال انتشار: 1394
- محل انتشار: فصلنامه ادب عربی، دوره: 7، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_JALIT-7-1_004
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 63
نویسندگان
استادیار رشته زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران (پردیس فارابی)
دانشیار رشته زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران
چکیده
نظریه و نقد پسااستعماری هرچند در حیطه نظریه، گام های درخور توجهی را در کشورمان برداشته است، در میدان کاربرد و تطبیق هنوز هم رهیافتی بیگانه و مهجور به شمار می رود. جلوه بارز این بیگانگی، رمان کوتاه موسم هجرت به شمال اثر طیب صالح (نویسنده سرشناس سودانی) است که علی رغم یدک کشیدن عنوان بزرگ ترین رمان عربی قرن بیستم از سوی آکادمی ادبیات عربی و بسیاری از محافل ادبی دیگر، و به تبع آن توجه ویژه ناقدان ادبی به این اثر و به ویژه سه بار ترجمه به زبان فارسی، هنوز هم نتوانسته جایگاه مطلوبی در میان خوانندگان و ناقدان ادبی کشورمان به دست آورد. پژوهش پیش رو با هدف برداشتن گامی خرد در حوزه این رهیافت نقدی، درصدد خوانشی پسااستعماری از موسم هجرت به شمال برآمده و به واکاوی و تحلیل مفاهیمی پسااستعماری از قبیل من/ دیگری (مرکز و حاشیه)، دورگه بودگی، نژاد، اروپا محوری و جنسیت در متن روایی مزبور پرداخته است. بر اساس این پژوهش، عامل اصلی موفقیت موسم هجرت به شمال در میان ده ها رمان عربی مشابه، در تصویر عینی و برهنه آن در بدست دادن مفاهیم پسااستعماری و به دنبال آن، اجتناب از هرگونه نگاه ایدئولوژیک و پیام محور و یا آرمانی به روابط میان استعمارگر و استعمار زده است. این رمان با بدست دادن تصویری برهنه و هولناک از خرد شدن هویت جامعه سودانی، به ویژه طبقه روشنفکر این کشور، تاثیرات و پیامدهای دردناک اجتماعی، اقتصادی و سیاسی استعمار نو را با بهره گیری از روایتی چند لایه و متکثر به تصویر کشیده است.کلیدواژه ها
نقد پسااستعماری, موسم هجرت به شمال (موسم الهجره الی الشمال), من/ دیگری, دورگه بودگی, اروپا محوریاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.