الهام مرادی - General Practitioner, Clinical Biochemistry Research Center, Shahrekord University of Medical Sciences, Shahrekord, Iran
اسفندیار حیدریان - Professor, Clinical Biochemistry Research Center, Shahrekord University of Medical Sciences, Shahrekord, Iran
مصطفی غلامی ارجنکی - MSc in Animal Physiology, Clinical Biochemistry Research Center, Shahrekord University of Medical Sciences, Shahrekord, Iran
جواد صفاری چالشتری - MSc in Biochemistry, Clinical Biochemistry Research Center, Shahrekord University of Medical Sciences, Shahrekord, Iran
گشتاسب مردانی - MSc in Environmental Health, Medical Plants Research Centre, Faculty of Health, Shahrekord University of Medical Sciences, Shahrekord, Iran
علیرضا کریمی طاقانکی - Medical Laboratory Technician, Medical Plants Research Centre, Shahrekord University of Medical Sciences, Shahrekord, Iran
زهرا نورمحمدیان - BSc in Medical Laboratory, Cellular and Molecular Research Center, Shahrekord University of Medical Sciences, Shahrekord, Iran

چکیده سابقه و هدف: متوترکسات به عنوان داروی شیمی درمانی باعث آسیب مزمن هپاتوسلولار، ارتشاح سلول های التهابی، استرس اکسیداتیو و آسیب مستقیم روی لوله های کلیه می شود. کوئرستین یک فلاونوئید با خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی است. بنابراین، هدف از این پژوهش بررسی اثر کوئرستین روی رفع سمیت کبدی و کلیوی ناشی از متوترکسات می باشد. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی، ۳۲ سر موش صحرایی به ۴ گروه تقسیم شدند. گروه اول (شاهد) غذای معمولی، گروه دوم (تست بدون درمان) متوترکسات تک دوز، گروه سوم متوترکسات با کوئرستین و گروه چهارم (کنترل مثبت) متوترکسات با سیلیمارین دریافت کردند. پس از ۵ روز، نمونه های خون تهیه شد وCr, ALP, GOT, GPT، اوره سرم و ظرفیت آنتی اکسیدانی پلاسما اندازه گیری شدند. بخش های از کبد و کلیه جهت اندازه گیری فعالیت آنزیم کاتالاز، مالون دی آلدئید وSOD کبدی وکلیوی و مطالعات هیستوپاتولوژیکی برداشته شد. یافته ها: مقادیر سرمی Cr, ALP, GPT, GOTو MDA کبدی و کلیوی در گروه دوم، نسبت به گروه کنترل افزایش معنی داری (۰۵/۰>p) را نشان داد. پارامترهای مذکور به طور معنی داری (۰۵/۰>p) در گروه دریافت کننده کوئرستین کاهش یافت. FRAP ، SOD، کاتالاز کبدی و کلیوی و اوره سرم در گروه دوم، به طور معنی داری (۰۵/۰>p) نسبت به گروه کنترل کاهش یافت. تجویز کوئرستین باعث افزایش معنی دار (۰۵/۰>p) این پارامترها وکاهش ارتشاحات لنفوسیتی کبدی و کلیوی گردید. استنتاج: بر اساس این نتایج، تجویز کوئرستین در رفع مسمومیت کبدی و کلیوی ناشی از متوترکسات نقش محافظتی دارد که به علت خاصیت آنتی اکسیدانی این ماده می باشد.

Quercetin, liver toxicity, renal toxicity, methotrexate, کوئرستین, مسمومیت کبدی, مسمومیت کلیوی, متوترکسات