تحلیل سری های زمانی فشار مراکز الگوهای سینوپتیکی موثر بر بارش های فصلی ایران دکتر علی اکبر رسولی ، ایمان بابائیان ، دکتر هوشنگ قائمی ، دکتر پیمان زواررضا
- سال انتشار: 1391
- محل انتشار: فصلنامه جغرافیا و توسعه، دوره: 10، شماره: 27
- کد COI اختصاصی: JR_GDIJ-10-27_007
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 52
نویسندگان
چکیده
در تحقیق حاضر، روند تغییرات سریهای زمانی فشار سطح دریای مراکز مهمترین الگوهای سینوپتیکی تاثیرگذار بر بارشهای فصلی ایران مورد بررسی قرار گرفته است. الگوهای مورد بررسی در این تحقیق، شامل پرفشار سیبری و کمفشارهای مدیترانه، دریای سیاه و سودان در فصول بارشی زمستان (دسامبر تا فوریه) و بهار (مارس تا می) و کمفشارهای مونسون و خلیجفارس در فصل تابستان (جولای تا آگوست) میباشند. ۶۱ سال دادههای ماهانه فشار سطح متوسط دریا در دورهی ۱۹۴۸ الی ۲۰۰۹ میلادی از سایت سازمان هواشناسی و اقیانوسشناسی آمریکا با قدرت تفکیک ۵/۲ در ۵/۲ درجه جغرافیایی اخذ گردیدند. با تحلیل سریهای زمانی دادههای مذکور مشخص شد که در این منطقه اکثر الگوهای سینوپتیکی، به استثنای پرفشار سیبری در فصل بهار، در حال تضعیف هستند. نتایج نشان میدهند که در طی دورهی یاد شده، میانگین فشار در الگوی زمستانی پرفشار سیبری تقریبا ثابت ولی در الگوی بهاره حدود ۲ میلیبار افزایش یافته است. تقویت سامانهی پرفشار سیبری در بهار میتواند موجب پدید آمدن گرادیان فشار در نواحی شمالی کشور و به تبع آن افزایش ناپایداریها و بارشهای بهاری گردد، همچنین مقادیر فشار در محدوده مرکزی سامانههای مدیترانهای و سودانی افزایش یافتهاند که میتوانند از دو طریق کاهش فعالیت هر یک از سامانههای مذکور و عدم شکلگیری و یا کاهش تعداد سامانههای تلفیقی مدیترانهای و سودانی، که نقش مهمی در بارشهای کشورمان دارند، باعث کاهش بارش در کشور گردند. کمفشاردریای سیاه نیز در طی این مدت تضعیف شده است که با توجه به مسیر عبور سیکلونهای دریای سیاه، موجب کاهش بارش در شمال غرب کشورمان میگردد. یافتههای این تحقیق حاکی از تضعیف کمفشارهای مونسون (مستقر بر روی پاکستان و خلیجفارس) به ترتیب به میزان ۸/۳ و ۲/۱ میلیبار میباشد. دامنه و ضریب تغییرات فشار در دورهی ۲۰ ساله اخیر (۲۰۰۹-۱۹۹۰) در تمامی الگوهای مورد بررسی، به استثنای کمفشار دریای سیاه در فصل زمستان، کاهش یافته است که با تضعیف کلی سامانههای مورد بررسی مطابقت دارد.کلیدواژه ها
الگوهای سینوپتیکی, سری زمانی فشار سطح متوسط دریا, روند, آزمون من- کندال, بارش های فصلی ایراناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.