شناسایی تیپ های هوای ایستگاه سینوپتیک اردبیل و ارتباط آن با الگوهای گردشی جو شهرام رزمجویی ، دکتر برومند صلاحی
- سال انتشار: 1391
- محل انتشار: فصلنامه جغرافیا و توسعه، دوره: 10، شماره: 28
- کد COI اختصاصی: JR_GDIJ-10-28_011
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 152
نویسندگان
چکیده
در این پژوهش، به منظور تعیین و بررسی تیپهای هوای ایستگاه سینوپتیک اردبیل، از دادههای روزانهی ۱۸ متغیر اقلیمی دمای خشک، دمای تر، رطوبت نسبی، سرعت و جهت باد (هر کدام برای ساعات ۰۳، ۰۹ و ۱۵ گرینویچ)، میانگین بارش، حداکثر و حداقل دمای روزانهی آن ایستگاه در فاصلهی سالهای ۱۳۵۸ تا ۱۳۸۵ استفاده شده است. از دورهی آماری مورد مطالعه، تعداد ۹۹۱۸ روز دارای دادههای کاملی از متغیرهای مذکور بودند. پس از تشکیل ماتریس ۱۸×۹۹۱۸ با آرایش P، فرایند استانداردسازی دادهها انجام شد. سپس، بر روی ماتریس حاصله که سطر آن، تعداد روزها و ستون آن، تعداد متغیرها بود، تحلیل خوشهای انجام و تیپهای هوایی ایستگاه تعیین شد. آنگاه، بر اساس همبستگیهای موجود، شش روز به عنوان نمایندهی شش تیپ هوایی ایستگاه اردبیل استخراج و ارتباط ویژگیهای اقلیمی سطح زمین و تراز ۵۰۰ هکتوپاسکال این روزها با تیپهای هوا مورد واکاوی قرار گرفت. نتایج تحلیل خوشهای نشان داد که شش تیپ هوایی متمایز ۱) گرم و خشک، بادی، ۲) بسیار گرم و کم باران، ۳) بسیار سرد و بارشی، ۴) سرد و خشک، بادی، ۵) معتدل، ۶) گرم و مرطوب، مهمترین تیپهای هوایی ایستگاه مورد بررسی هستند. در کل، تیپهای ۱، ۲ و ۶، تیپهای گرم و تیپهای ۳، ۴ و ۵، تیپهای سرد و معتدل ایستگاه بودند. نتایج بررسیهای آماری نشان دادند که تیپهای شمارهی ۶ (گرم و مرطوب) و ۵ (معتدل)، بهترتیب در ۴/۲۹ و ۵/۱۷ درصد از روزهای سال فعالیت داشته و تیپهای غالب ایستگاه اردبیل محسوب میشوند. تیپ شمارهی ۳، بیشترین بارش و کمترین دما و تیپ شمارهی ۲، کمترین بارش و بیشترین دما را به خود اختصاص دادند. تیپ شمارهی ۱، پربادترین تیپ ایستگاه محسوب میشود. تیپ شمارهی ۶ نیز طولانیترین عمر را در بین سایر تیپها دارد. نتایج تحلیل همدید تیپهای هوای ایستگاه مورد مطالعه نشان داد که هر یک از این تیپها، با الگوی گردشی جوی خاصی مرتبط هستند. از عمدهترین این الگوهای جوی در سطح زمین و تراز ۵۰۰ هکتوپاسکال جو میتوان به ریزش هوای سرد عرضهای بالا توسط پرفشار سیبری و اروپایی و وجود مراکز بستهی پرارتفاع آزور و جریانهای غربی و جنوبغربی اشاره کرد.کلیدواژه ها
: ایستگاه سینوپتیک اردبیل, تحلیل خوشه ای, تحلیل همدید, تیپ هوااطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.