فاطمه ناظمی - Ph.D Student in Organic Chemistry, Laboratory of Food and Drug Analysis, Hamedan University of Medical Sciences, Hamadan, Iran
ایرج خدادادی - Department of Biochemistry, Faculty of Medicine, Hamedan University of Medical Sciences, Hamedan, Iran
علی حشمتی - Assistant Professor, Nutrition Health Research Center, Hamedan University of Medical Sciences, Hamadan, Iran ۴ Assistant Professor, Department of Nutrition, Faculty of Medicine, Hamedan University of Medical Sciences, Hamadan, Iran

سابقه و هدف: باقیمانده آفت کش ها در محصولات غذایی یکی از نگرانی های بزرگ سلامتی می باشد. تاثیر فرآیند آماده سازی ماده غذایی بر میزان باقیمانده از نقطه نظر ایمنی اهمیت زیادی دارد. هدف از این مطالعه ارزیابی تاثیر نگهداری و شستشو با شوینده های مختلف بر باقیمانده حشره کش دی کلروس گوجه فرنگی بوده است. مواد و روش ها: در این مطالعه مداخله ای نمونه های گوجه فرنگی ۲۴ ساعت بعد از سمپاشی با دی کلروس برداشت و غلظت سم آن ها اندازه گیری شد. گروهی از نمونه ها در دمای اتاق یا یخچال به مدت ۱۰ روز نگهداری و به مدت ۲۰ ثانیه در زیر آب شسته شدند. تغییرات مقدار دی کلروس هر دو روز یک بار و بعد از این مراحل بررسی گردید. گروه دوم نمونه ها به مدت ۱۰، ۲۰ و۳۰ دقیقه در آب، محلول ۱، ۲ و۳ درصد کلرید سدیم، اسید استیک یا بی کربنات سدیم غوطه ور شدو تاثیر این تیمارها بر باقیمانده با دستگاه گاز کروماتوگرافی مجهز به آشکارساز ربایش الکترون ارزیابی گردید. یافته ها: باقیمانده دی کلروس نمونه ها در طول نگهداری کاسته و در دمای اتاق و یخچال به ترتیب بعد از ۸ و ۱۰ روز کم تر از بیشینه مقدار مجاز(MRL) شد. سی دقیقه خیساندن در آب، محلول آب نمک، اسید استیک و بی کربنات سدیم به ترتیب سبب کاهش ۷۵/۳۵ ، ۶۲/۳۴ ،۴۸/۱۴ و ۷۴/۹۲ درصد دی کلروس گردید. محلول بی کربنات سدیم بسته به زمان و غلظت بالاترین و محلول اسید استیک کم ترین تاثیر را در حذف دی کلروس ایجاد کرد. استنتاج: رعایت دوره کارنس و غوطه وری به مدت مناسب در محلول قلیا برای اطمینان از حذف دی کلروس در گوجه فرنگی و افزایش سطح سلامتی آن پیشنهاد می گردد.

dichlorvos, tomato, pesticide residues, gas chromatography, دی کلروس, گوجه فرنگی, باقیمانده های آفت کش, گاز کروماتوگرافی