محمد یوسف مقدم - MSc Student in Medical Entomology, Student Research Committee, Faculty of Public Health, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran ۲ Darmian Health Network, Birjand University of Medical Sciences, Birjand, Iran
روح الله دهقانی - Professor, Department of Environmental Health, Social Determinants of Health Research Center, Kashan University of Medical Sciences, Kashan, Iran
احمد علی عنایتی - Professor, Department of Medical Entomology and Vector Control, Health Sciences Research Center, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
محمود فاضلی دینان - Assistant Professor, Department of Medical Entomology and Vector Control, Health Sciences Research Center, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
فرزاد متولی حقی - Assistant Professor, Department of Medical Entomology and Vector Control, Health Sciences Research Center, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran

چکیده سابقه و هدف: عقرب زدگی یکی از عوامل تهدید کننده سلامت انسان خصوصا در ایران محسوب می شود. شناسایی عوامل اپیدمیولوژی موثر بر عقرب زدگی نقش مهمی در پیش گیری از این مشکل بهداشتی دارد. بنابراین این مطالعه با هدف بررسی اپیدمیولوژی عقرب زدگی در شهرستان درمیان استان خراسان جنوبی انجام گرفته است. مواد و روش ها: مطالعه حاضر از نوع توصیفی- مقطعی به صورت گذشته نگر بوده است که در آن تمامی افرادی که از تاریخ ۱/۱/۱۳۹۴ لغایت ۲۹/۱۲/۱۳۹۴ درشهرستان درمیان استان خراسان جنوبی دچار عقرب زدگی شده و به مراکز بهداشتی و درمانی مراجعه نموده اند مورد مطالعه و بررسی قرارگرفتند. اطلاعات دموگرافیک و اپیدمیولوژی بیماران از فرم های ثبت موارد عقرب زدگی موجود در مراکز بهداشتی و درمانی استخراج شد و با استفاده از نرم افزار ۲۰ SPSS موردتجزیه و تحلیل قرارگرفت. یافته ها: از مجموع ۱۳۲ مورد عقرب زدگی بررسی شده، ۵۸ مورد مرد (۹/۴۳ درصد) و ۷۴ مورد زن (۱/۵۶ درصد) بودند. بیش ترین موارد (۲۲ درصد) در گروه سنی ۳۵ تا ۴۴ سال، کم ترین موارد (۸/۶ درصد) درگروه سنی ۶۵ سال به بالا و۳/۸ درصد از موارد نیزدرگروه سنی زیر ۱۵ سال قرارداشتند. دست ها با ۷/۴۷درصد، پاها با ۴/۳۹ درصد و سر و صورت با ۹/۱۲ درصد به ترتیب بیش ترین موارد عقرب زدگی را به خود اختصاص داده بودند. بیش ترین موارد در ۶ ماهه اول سال و پیک شیوع آن (۲۲ درصد) در تیرماه رخ داده است. ۵/۲۹ درصد موارد که در این پژوهش موردبررسی قرارگرفته اند در مناطق شهری و۵/۷۰ درصد موارد در مناطق روستایی سکونت دارند. استنتاج: با توجه به این که بیش ترین درصد عقرب زدگی در مناطق روستایی شهرستان گزارش شده است، لذا آموزش راه های پیشگیری از عقرب زدگی به جامعه روستایی و هم چنین بهسازی و بهینه سازی منازل مسکونی و معابر روستا می تواند سهم زیادی در کاهش عقرب زدگی داشته باشد.

scorpion stings, epidemiology, scorpions, عقرب زدگی, اپیدمیولوژی, عقرب